مصرف سوربیتول ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشد، اما بیشتر آن‌ها در صورتی ایجاد می‌شوند که بیش از دوز توصیه‌شده، مصرف شود. هیلی سیمرینگ یک متخصص تغذیه، همچنین به این مورداشاره می‌کند که: «مانند بسیاری دیگر از مواد کاملاً هضم ناپذیر، سوربیتول، می‌تواند در روده تخمیر شود» که به‌طور بالقوه باعث گاز یا اسهال در مقادیر بیش‌ازحد می‌شود. در این مطلب به بررسی عوارض جانبی سوربیتول پرداخته‌ایم.
خطرات احتمالی مصرف سوربیتول
عوارض جانبی و موارد احتیاطی که در رابطه با این ماده باید به آن توجه کنید، عبارتند از:
مادران شیرده
در موش صحرایی، سوربیتول به شیر آن‌ها منتقل شد و فرزندان آن‌ها علائم سمیت (سمی بودن) را نشان دادند. این نوزادان، در معرض سوربیتول کوچک‌تر از حد طبیعی بودند و علائم آسیب کبد و مغز استخوان را نشان می‌دادند. این اثر در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، اندازه‌گیری نشده است، اما باید به این نکته توجه شود که مادران تازه باردار شده، مراقب باشند که زیاد سوربیتول نخورند.
عدم تحمل
عدم تحمل سوربیتول در کودکان و بزرگ‌سالان بسیار شایع است: حدود 32٪ از بزرگ‌سالان، پس از مصرف 10 گرم سوربیتول دچار علائم و مشکل عدم تحمل این ماده می‌شوند. علائم این مشکل با مصرف سوربیتول، به طور عمده بر سیستم هضم تأثیر می‌گذارد.
این موارد شامل درد شکم، نفخ، حالت تهوع، گاز و اسهال است. بسیاری از این علائم با علائم سندرم روده تحریک‌پذیر یا IBS همپوشانی دارند. در واقع، بسیاری از افراد مبتلابه IBS سوربیتول را به‌درستی جذب نمی‌کنند.
اگر مشکوک به مشکل عدم تحمل سوربیتول هستید، از پزشک خود بخواهید تأثیر مصرف این ماده در شمارا بررسی کند. آزمایش تنفسی هیدروژن می‌تواند شرایط مختلفی را که باعث علائم گوارشی می‌شوند، ازجمله عدم تحمل سوربیتول، شناسایی کند.
شعله‌ور شدن IBS
سندرم روده تحریک‌پذیر یا IBS نوعی اختلال طولانی‌مدت در سیستم هضم است. علائم آن می‌تواند بسیار دردناک باشد و در زندگی روزمره تداخل ایجاد کند: درد شکم و نفخ شکم بیشترین مشکل این نوع بیماری است، اما افراد مبتلابه IBS علائم خستگی ذهنی و کل بدن را نیز گزارش می‌کنند. سوربیتول که به‌خوبی در روده افراد مبتلابه IBS جذب نمی‌شود، می‌تواند علائم IBS را بدتر کرده و منجر به شعله‌ور شدن آن شود.
بیش از نیمی از بیماران IBS با حذف قندهای کم جذب ازجمله سوربیتول، از رژیم‌های غذایی خود، علائم این مشکل را کاهش دادند؛ بنابراین مبتلایان به IBS باید از مصرف غذاهای حاوی سوربیتول پرهیز کنند، خصوصاً اگر می‌دانند که تحمل این مشکلات و علائم را ندارند.
غذاهای زیر سوربیتول زیادی دارند و ممکن است علائم IBS را بدتر کنند: سیب، زردآلو، توت سیاه، گیلاس، خرما، انجیر، شلیل، گلابی، هلو، آلو، کشمش و بسیاری دیگر از میوه‌های خشک، آدامس و آب‌نبات بدون قند. غذاهایی که برای افراد دیابتی طراحی‌شده است که می‌تواند جایگزین این موارد باشد، شامل نوشابه‌های رژیمی و سایر نوشیدنی‌های بدون قند نیز می‌باشد.
غذاهای جایگزین بدون قند و دیابت اغلب با سوربیتول شیرین می‌شوند. اگر مطمئن نیستید، مواد تشکیل‌دهنده را بررسی کنید. این کد (کد E420 روی محصولات)، برای شناسایی سوربیتول مورداستفاده به عنوان افزودنی غذایی استفاده می‌شود.
اسهال
سوربیتول به این دلیل می‌تواند باعث اسهال شود که می‌تواند به یبوست کمک کند: سوربیتول یک ملین اسمزی است، به این معنی که آب را به روده می‌کشد و مدفوع را خشک نمی‌کند.
مدفوع با آب بیشتر نرم و راحت‌تر دفع می‌شود. برای یک فرد دارای یبوست، این عارضه می‌توانید چیز خوبی باشد اما برعکس، برای فردی که مستعد اسهال است، می‌تواند خطرناک باشد. خطرناک‌ترین اثر اسهال کمبود آب بدن است. اولین اولویت پزشک در هنگام درمان اسهال، پیشگیری یا معکوس کردن فرآیند کمبود آب با آب و الکترولیت است. اگر اسهال مداوم دارید، بلافاصله به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.
اختلال در رژیم غذایی کتو
رژیم کتوژنیک (کتو) از چربی‌ها به‌جای کربوهیدرات‌ها به عنوان منبع اصلی انرژی استفاده می‌کند. برای رسیدن به این هدف، کربوهیدرات‌ها باید تقریباً به طور کامل از رژیم غذایی حذف شوند. رژیم‌های غذایی کتو علائم صرع را کاهش می‌دهد و همچنین ممکن است به افراد مبتلابه آلزایمر، پارکینسون و گلوکوم کمک کند.
فواید رژیم کتوژنیک به حالتی به نام کتوز متکی است. هرگونه اختلال در کتوز تغذیه‌ای، ممکن است با این مزایا تداخل داشته باشد. گرچه سوربیتول قند خون را زیاد بالا نمی برد، اما ممکن است کتوز را مختل کند. هنگامی که افراد مبتلابه صرع برای کاهش علائم خود تحت رژیم کتوژنیک قرار می‌گیرند، آن‌ها و پزشکان باید مواد تشکیل‌دهنده هر دارویی را به‌دقت بررسی کنند. توجه داشته باشید که بطری‌های دارای برچسب «بدون قند» اغلب هنوز حاوی سوربیتول به عنوان یک شیرین‌کننده هستند.
اگر از رژیم کتو استفاده می‌کنید، از سوربیتول اجتناب کنید و مواد اولیه «کم کربوهیدرات» یا «کربوهیدرات با مقدار صفر» را بررسی کنید تا مطمئن شوید حاوی آن نیستند. الکل‌های قندی مشابه، مانند مالتیتول و لاکتیتول، به همین ترتیب ممکن است کتوز را مختل کنند.
افزایش دیابت
سوربیتول و فروکتوز در افراد دیابتی به طور چشمگیری در سلول‌های عصبی و چشم افزایش می‌یابد. در نتیجه، اعصاب ملتهب می‌شوند و ممکن است آب‌مروارید در چشم ایجاد شود. نکته مهم، به نظر می‌رسد این تجمع و افزایش سوربیتول مربوط به سوربیتول رژیم غذایی نباشد، بلکه به مشکلاتی در مسیر تجزیه گلوکز مربوط باشد.
سایر عوارض جانبی احتمالی سوربیتول عبارتند از:
- دهان خشک
- کمبود آب بدن
- استفراغ
- حالت تهوع
- سرگیجه
- گرفتگی معده
هشدارها و احتیاط‌ها در مورد عوارض جانبی سوربیتول
بارداری و شیردهی: اگر باردار یا شیرده هستید، نباید سوربیتول مصرف کنید. محققان با انجام آزمایشی روی موش شیرده متوجه شدند كه الكل از طریق شیر مادر به فرزندانش منتقل می‌شود و علائم مسمومیت ایجاد می‌کند.
فرزندان با خطر آسیب احتمالی به کبد و مغز و استخوان رشد نکرده بودند. تحقیقات محدودی در مورد افراد انسانی انجام‌شده است، اما بهترین کار این است که که برای در امان ماندن از عوارض و مشکلات آن در دوران بارداری برای فرزندان خود، از این ماده و مصرف آن دوری‌کنید.
شرکت زکیّه تجارت به همراه کادری متخصص، با شناسایی مناسبترینها در ارائه کیفیت و قیمت محصولات، موفق به ارائه محصولاتی مانند دکستروز، گوارگام، کلرید کلسیم و زانتان گام گردیده است. برای اطلاع دقیق از نحوه فروش این محصولات از طریق صفحه تماس با ما با همکاران ما در راتباط باشید.