آمونیوم بی کربنات (که معمولا به عنوان کربنات هیدروژن آمونیوم شناخته میشود) یک ترکیب معدنی ملایم و یک معرف متداول در روشهای صنعتی و تحقیقاتی است؛ این ماده در محلول فرار است و آمونیاک و CO2 را آزاد میکند.
این خاصیت باعث میشود که بی کربنات آمونیوم به عنوان یک بافر مناسب برای برنامههای کاربردی مانند لیوفیلیزاسیون و دفع لیزر به کمک ماتریس، مورد استفاده قرار گیرد. بی کربنات آمونیوم به عنوان پودر جوش شیرین، در برخی از برنامههای فرآوری غذایی، در شربتهای سرفه و به عنوان آنتی اسید استفاده میشود.
همچنین در آزمایشگاههای شیمی از آن به عنوان کود، بافر PH و معرف در گیاهان و در صنعت از آن در ساخت رنگها، داروسازیها، کاتالیزورها، سرامیکها، مواد ضد حریق، پلاستیک و سایر محصولات استفاده میشود.
خواص شیمیایی بی کربنات آمونیوم
بی کربنات آمونیاک شبیه به مونوکلینیک سفید و یا اورتومبیک سفید میباشد، در آب حلال است اما در اتانول، دی سولفید کربن و آمونیاک غلیظ، حل نمیشود، بعد از انحلال در آب به یک محلول خفیف قلیایی تبدیل می گردد و در اکثر حلالهای آلی نا محلول است.
در درمای اتاق (۲۵ درجه سانتیگراد) پایدار است، در حالیکه در دماهای بالاتر از ۳۶ درجه سانتیگراد تجزیه شده و طی یک واکنش آندروتمیک، دی اکسید کربن و آب تشکیل میگردد (انرژی مورد نیاز برای واکنش را از محیط اطراف جذب میکند).
بی کربنات آمونیاک برای تولید دی اکسید کربن، با اسیدها و برای تولید آمونیاک با پایهها واکنش نشان میدهد.
روش تولید بی کربنات آمونیوم
برای تولید این ماده باید دی اکسید کربن فشرده شده را درون آمونیاک غلیظ ارسال کرده و آن را تحت فشار دی اکسید کربن قرار داده و به طور همزمان خنک کننده را اعمال نمود،به دنبال جدایی سانتریفیوژ و کم آبی برای به دست آوردن محصول نهایی، رسوب کریستال اتفاق میافتد. پس از تصفیه باید آن را در آب حل کرده و اتانول را اضافه نمود تا دوباره متبلور شود.
روش کربن سازی: پس از جذب آمونیاک توسط آب، میتوان دی اکسید کربن را برای کربن زدایی اعمال نموده و به دنبال آن جداسازی و خشک کردن را برای تولید بی کربنات آمونیوم اعمال نمود.
کاربردهای بی کربنات آمونیوم
بیکربنات آمونیوم خوراکی پودری سفید رنگ محلول در آب که با افزایش دما حلالیتش افزایش می یابد رنگ و حجم نان را به طور قابل توجهی بهبود می بخشد علاوه بر این، می تواند به عنوان یک عامل بافری عمل کند بیکربنات آمونیوم به طور معمول در محصولات کم رطوبت مانند بیسکویت ها به کار می رود. ایجاد ساختاری متخلخل و ترد به ویژه در کراکر و بیسکویت و شیرینی های از مزایای و کاربرهای بی کربنات آمونیوم است.
بی کربنات آمونیوم یک تقویت کننده خمیر، یک ماده ترکیبی، یک عامل کنترل ph و یک بافر است.
در برنامههای بافر مانند لیوفیلیزاسیون و دفع جذب لیزر به ماتریس کاربرد دارد.
بی کربنات آمونیوم به عنوان کود نیتروژن مورد استفاده قرار میگیرد که برای انواع خاک مورد استفاده است؛ میتوند همزمان نیتروژن آمونیوم و دی اکسید کربن مورد نیاز برای رشد محصول را تامین کند. این ماده حاوی کمی نیتروژن بوده و تهیه آن نیز آسان است.
میتواند بهعنوان معرف تحلیلی، سنتز نمک آمونیوم و گندزدایی از پارچهها مورد استفاده قرار بگیرد.
این ماده میتواند رشد محصول و فتوسنتز محصول را ترویج کند. باعث رشد نهال و رشد برگها میشود.
بی کربنات آمونیوم می تواند به عنوان یک عامل ارشد تخمیر مواد غذایی مورد استفاده قرار گیرد. ترکیب آن با بی کربنات سدیم میتواند به عنوان ماده اولیه نان، بیسکوییت و پنکیک استفاده شود.
این ماده میتواند در تهیه داروها به کار برده شود و همچنین برای پاک کردن برگ سبزیجات سبز و شاخه های بامبو مورد استفاده قرار میگیرد.