مقالات

سوربات پتاسیم که یک افزودنی مواد غذایی سالم و غیر سمی است چه عوارضی برای بدن دارد؟ ما در این مقاله قصد داریم مشکلات سلامتی درازمدت و عوارض جانبی را که این ماده ایجاد می‌کند بررسی کنیم. درحالی‌که سوربات پتاسیم را می‌توان به‌طور طبیعی تهیه کرد رایج‌ترین روش تولید سوربات پتاسیم از طریق روش‌های مصنوعی است به‌طور خاص با خنثی کردن اسید سوربیک با پراکسید هیدروژن. نتیجه ترکیبی مشابه با ترکیب موجود در طبیعت است. سوربات پتاسیم یک پودر سفید بلوری، دانه‌ای با طعم و بوی خنثی است که به‌سادگی آب را جذب می‌کند. فعالیت این ماده با کاهش مقدار PH افزایش می‌یابد. در ادامه با ضرر مصرف سوربات پتاسیم برای بدن آشنا خواهیم شد.

کاربرد سوربات پتاسیم چیست؟

این ماده شیمیایی برای جلوگیری از رشد قارچ‌ها به صنایع غذایی اضافه می‌شود. سوربات پتاسیم هیچ طعم یا بویی ندارد که به‌طور مصنوعی از اسید سوربیک و هیدروکسید پتاسیم تولید می‌شود. سوربات پتاسیم یک افزودنی شیمیایی است که به‌عنوان یک نگه‌دارنده در غذاها، نوشیدنی‌ها و محصولات مراقبت شخصی استفاده می‌شود. سوربات پتاسیم برای چندین دهه به دلیل خواص ضد میکروبی آن موردتوجه قرارگرفته است و یک نگه‌دارنده غذایی مؤثر است که در محصولات لبنی، شراب و شیرینی یافت می‌شود. سوربات پتاسیم می‌تواند از رشد قارچ‌ها، کپک‌ها، مخمرها و سایر پاتوژن‌های غذایی مضر جلوگیری کند.

سوربات پتاسیم در محصولات آرایشی و بهداشتی

این ماده شیمیایی علاوه بر مواد غذایی در محصولات آرایشی و بهداشتی نیز یافت می‌شود. از آن به‌عنوان یک ماده ضد میکروب و نگه‌دارنده ملایم به‌جای پارابن‌ها استفاده می‌شود. ضد آفتاب‌ها، انواع مرطوب‌کننده، انواع کرم، شامپوها و محصولات مرتبط با مو حاوی درصدی از سوربات پتاسیم به‌عنوان نگه‌دارنده هستند زیرا آن‌ها نیز مانند مواد غذایی امکان دارد آلوده شوند. این ماده معمولاً برای پوست بی‌خطر است. در موارد نادر حساسیت‌های پوستی نسبت به سوربات پتاسیم مشاهده‌شده است.

ایمنی سوربات پتاسیم

سوربات پتاسیم با توقف رشد کپک‌ها، مخمرها و قارچ‌ها ماندگاری غذاها را طولانی‌تر می‌کند. ایمنی و استفاده از آن به‌عنوان یک نگه‌دارنده در پنجاه سال گذشته موردتحقیق قرارگرفته است. سازمان غذا و داروی ایالات‌متحده (FDA) آن را در صورت استفاده مناسب به‌طورکلی ایمن می‌شناسد. هنگامی‌که سوربات پتاسیم را به‌عنوان یک افزودنی غذایی می‌خورید به‌صورت بی‌ضرر از سیستم شما به‌عنوان آب و دی‌اکسید کربن عبور می‌کند و در بدن شما جمع نمی‌شود.

برخی از افراد ممکن است واکنش آلرژیک به سوربات پتاسیم موجود در غذاها داشته باشند. این آلرژی‌ها نادر هستند. آلرژی به سوربات پتاسیم بیشتر در لوازم‌آرایشی و محصولات شخصی رایج است. جایی که می‌تواند باعث تحریک پوست یا پوست سر شود. بااین‌حال سوربات پتاسیم را با خطر کم به‌عنوان یک محرک پوست ارزیابی کرده است. اگر از سوربات پتاسیم به‌عنوان یک ماده خالص استفاده ‌می‌کنید مثلاً در شراب سازی، در صورت ریختن آن می‌تواند چشم و پوست شما را تحریک کند.

انتخاب‌هایی که برای شما سالم هستند

برچسب مواد غذایی خود را با دقت بخوانید. ازآنچه در غذای شما است آگاه باشید. حتی اگر سوربات پتاسیم و سایر افزودنی‌ها بی‌خطر در نظر گرفته شوند می‌توانید با خوردن غذاهای فرآوری شده کمتر از آن‌ها اجتناب کنید. اگر فکر می‌کنید به سوربات پتاسیم حساسیت دارید ببینید آیا واکنش‌های آلرژیک شما با قطع مصرف یا استفاده از اقلام حاوی این افزودنی از بین می‌رود یا خیر. تحقیقات نشان داده است که سوربات پتاسیم برای اکثر افراد برای خوردن بی‌خطر است اگرچه ممکن است هنگام استفاده در محصولات مراقبت شخصی باعث ایجاد حساسیت‌های پوستی شود.

نتیجه‌گیری

سوربات پتاسیم نه‌تنها برای بدن ایمن در نظر گرفته‌شده است بلکه به محافظت از مصرف‌کنندگان در برابر برخی از مشکلات بالقوه بسیار تند و زننده کمک می‌کند. طبق FDA و CSPI سوربات پتاسیم به‌طورکلی به‌عنوان یک ایمن برای مصرف توصیه می‌شود. این ماده که به‌عنوان یک افزودنی و نگه‌دارنده غذایی تعریف می‌شود در مقادیر بسیار کم استفاده می‌شود. USDA خاطرنشان می‌کند اگرچه مقدار خالص بسته به سازنده متفاوت است.

قانون فدرال حکم می‌کند که یک محصول نمی‌تواند بیش از 0.3 درصد وزنی سوربات پتاسیم داشته باشد. درمجموع احتمال ایجاد عوارض جانبی مضر سوربات پتاسیم بسیار کم است؛ اما اگر علائم یک واکنش آلرژیک احتمالی را تجربه کردید (مانند سوزن سوزن شدن، دهان، تورم، خارش یا کهیر) خوردن یا استفاده از محصول را متوقف کنید. همیشه برای واکنش‌های آلرژیک شدید مانند تورم صورت یا مشکلات تنفسی به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.

آیا می‌دانستید که شما می‌توانید از اسید سیتریک به عنوان تمیزکننده و پاک‌کنندۀ پارچه، لباس و محلفه استفاده کنید؟ آیا می‌دانستید که اثر مثبت اسید سیتریک دقیقاً به همان اندازه‌ای است که مواد رسوب‌زدای شیمیایی عمل می‌کنند؟ علاوه‌بر آن، راحتی استفاده از سیتریک اسید نیز برای تمیزکردن لباس و پارچه، دقیقاً مانند راحتیِ همان مواد شیمیایی است که پیش از این استفاده می‌کردید. از کاربردهای استفاده از اسید سیتریک می‌توان به نرم‌کنندگیِ پارچه و لباس و همچنین پاک‌کنندگی و لکه‌بریِ سرویس بهداشتی و دیگر سطوح اشاره کرد. در این مطلب به بررسی کاربرد اسید سیتریک برای تمیز کردن پرداخته شده است.

سیتریک اسید، راهکاری نوین برای تمیزکردن پارچه و لباس

همان‌طور که شاید خودتان نیز متوجه شده باشید، امروزه در ذهن مردم آگاهی از سبک زندگیِ سازگارتر با محیط زیست نه تنها در مورد خوراک و مواد غذایی، لباس و پوشاک تغییر کرده است، بلکه در زمینه‌های پاکیزگی و تمیزکردن وسایل و پارچه‌ و لباس نیز رو به دگرگونی‌های سازنده‌تری رفته است.

شرکت‌های تولیدکنندۀ وسایل و مواد تمیزکننده، نگاه خود را به سمت تولید محصولاتی لطیف‌تر و همچنین مسئولانه‌تر برده‌اند. نگاهی که می‌تواند در آینده‌ای سالم و عاری از مواد شیمیایی مضر و جایگزینیِ آن‌ها با موادی مثل اسید سیتریک نقش واضحی داشته باشد.

اسید سیتریک چه مزیت‌هایی را نسبت به دیگر مواد شیمیاییِ پاک‌کننده دارد؟

اولین مزیت سیتریک اسید در پاک‌کردن لباس و پارچه، این است که مواد شیمیایی ناسالم و مضر هستند. ترکیباتی که در مواد شیمیایی تمیزکننده وجود دارد، علاوه‌بر شخص مصرف‌کننده می‌توانند بر محیط زیست نیز اثر مخرب و نامطلوبی برجای بگذارند. این در حالی است که اسید سیتریک از ترکیبات شیمیایی مضر درست نشده و مصرف آن به هیچ عنوان اثرات ناخواستۀ جانبیِ مواد شیمیایی را به دنبال ندارد.

مزیت دوم اسید سیتریک نسبت به محصولات شیمیایی این است که قیمت مناسب‌تری دارد. علاوه‌بر آن هزینه‌های جانبی تخریب محیط زیست را به دنبال ندارد.

به عنوان سومین مزیت سیتریک اسید در پاک‌کردن ملحفه و لباس می‌توان به این موضوع اشاره کرد که شما در هنگام تهیه و استفاده از اسید سیتریک، به‌جای این با فهرست بلندبالایی از مواد شیمیایی گوناگون مورد استفاده در یک محصول سر و کله بزنید، تنها با یک ترکیب ساده سر و ‌کار دارید که به‌عنوان یک چاره‌سازِ خانگی در سرتاسر جهان شناخته شده است.

مزیت دیگر اسید سیتریک این است که ویژگیِ تمیزکنندگیِ آن صرفاً به پاک‌کردن پارچه، لباس و یا محلفه و استفاده‌های داخل خانه چون رسوب‌زداییِ کتری، ماشین لباسشویی و دیگر وسایل محدود نمی‌شود و در بیرون از خانه نیز بسیار کاربردی است.

اما مراقب باشید!

در کنار همۀ مزایایی که از اسید سیتریک در پاک‌کردن پارچه و لباس و دیگر اقلام گفته شد، نباید از یاد رود که این ماده در اصل چیست.

نام اسید سیتریک مقدم بر مزیت‌های استفاده از آن است، زیرا این مادۀ به‌ظاهر نامحسوس، هنوز باز هم یک اسید است. بنابراین، در میزان غلظت آن دقت کنید و از تماس چشمی جداً خودداری کنید!

همچنین در صورتی که پوست حساسی دارید، توصیه می‌کنیم از دستکش پلاستیکیِ استاندارد و مقاوم استفاده کنید!

کمی بیشتر دربارۀ سیتریک اسید

اسید سیتریک به دو صورت پودر و مایع در بازار موجود است. برای جلوگیری از استفاده از پسماندهای پلاستیکیِ تجزیه‌ناپذیر، توصیه می‌کنیم نوع پودری آن را انتخاب و برای تمیزکردن لباس و ملحفه استفاده کنید.

پودر اسید سیتریک اغلب در کاغذ بسته‌بندی می‌شود و به صورت فله در دسترس است، در حالی که شکل مایع آن بیشتر در بطری‌های پلاستیکی بسته‌بندی می‌شود.

آیا شستن لباس و پارچه‌های طبیعی و مصنوعی با اسید سیتریک امکان‌پذیر است؟

اگر بخواهیم خلاصه بگوییم بله، شستن لباس و پارچه‌هایی که دارای الیاف طبیعی یا مصنوعی هستند با استفاده از سیتریک اسید ممکن است.

شما برای تمیزکردن لباس‌ و پارچه‌های نخی، پنبه‌ای و کتانی مجوز استفاده از اسید سیتریک را دارید اما بایستی بدانید که سایر بافت‌ها را نبایستی با سیتریک اسید تمیز کنید.

ممکن است محصولاتی با عنوان اسید سیتریکِ “لیمو” را دیده باشید. چنین محصولاتی لباس و پارچه‌های سفید را به خوبی تمیز می‌کنند و اصطلاحاً مانند روز اولش به شما تحویل می‌دهند. اگر پارچه‌های سفید دچار لکه‌های زردی شده باشند، اسید سیتریک پوشش زردرنگ را از آن‌ها جدا می‌کند و در نهایت پاکیزگی به شما می‌دهد.

نکته: باید دقت شود که اگر میزان مادۀ مصرفی رعایت نشود و بیشتر از حد ممکن باشد، می‌تواند به الیاف آن بافت پارچه‌ای آسیب برساند.

دو توصیۀ مهم به هنگام تمیزکردن پارچه، لباس و ملحفه

در این‌جا به دو توصیه دربارۀ استفاده از سیتریک اسید برای تمیزکردن پارچه، لباس و ملحفه می‌پردازیم.

توصیۀ اول:

اولین مورد دربارۀ موضوع «آب سخت» است. این توصیه برای ساکنان مناطقی مناسب است که آب آنان حاوی درصد بالایی از نمک و دیگر املاح است که لباس‌های کتانیشان در تعامل با آن به سرعت پوششی مایل به خاکستری یا زرد پیدا می‌کند و در هنگام لمس‌کردنشان باعث ایجاد احساس ناخوشایندی می‌شوند.

حدود یک بار در ماه اقلام سفید خود را با استفاده از اسید سیتریک بشویید. مقدار مصرف برای شستشوی 2 کیلوگرم پارچۀ کتانی، میزان 1 قاشق غذاخوری اسید سیتریک است. این ماده آب را نرم می‌کند، پارچه را حالت می‌دهد و به‌عنوان یک سفیدکنندۀ نرم و لطیف بر روی پارچه عمل می‌کند.

توصیۀ دوم:

مورد دوم دربارۀ لباس‌هایی است که زرد شده‌اند. اگر متوجه شدید که لکه‌های زرد رنگی روی لباس و یا پارچۀ سفید و کتانی ظاهر شده است، 1 قاشق چایخوری اسید سیتریک را به پودر لباسشویی معمولی خود اضافه کنید و سپس شستشوی معمولی و استاندارد خود را انجام دهید. اگر در برخی از موارد زردی به‌طور کامل از بین نرفت، می‌توانید این کار را تکرار کنید. اما این کار بیشتر یک اقدام پیشگیرانه است، نباید اغلب اوقات به آن متوسل شد.

اسید سیتریک را از کجا تهیه کنیم؟

همان‌طور که ذکر کردیم اسید سیتریک به دو صورت خشک(پودر) و مایع(آب‌دار) در بازار موجود است. شما می‌توانید انواعی از اسید سیتریک را با هدف‌های مختلف تمیزکردن پارچه و لباس و ملحفه و همچنین رسوب‌زدایی از فروشگاه بزرگ زکیّه ‌تجارت خرید نمایید. در هنگام خرید اسید سیتریک از زکیّه ‌تجارت، ضایعات و پسماندهای تجزیه‌ناپذیرِ غیرضروری صرفه‌جویی و حذف شده‌اند و محصولات در قالب دوستدارانه با محیط زیست به مشتریان عزیز ارائه می‌شود.

گروه بازرگانی زکیّه تجارت با بهترین کیفیت و مناسب‌ترین قیمت و همچنین همراه داشتن خدمات پس از فروش توانسته است قدم مهمی را در ارائۀ بهترین محصولات و در نتیجه کسب رضایت مشتریان عزیز بردارد.

آب اکسیژنه یک ترکیب شیمیایی بسیار ناپایدار است. دو مولکول هیدروژن با دو مولکول اکسیژن ترکیب می‌شوند و این ماده را تشکیل می‌دهند؛ بنابراین فرمول شیمیایی آن H2O2 است. این ساده‌ترین پراکسید است (زیرا ترکیبی با پیوند منفرد اکسیژن – اکسیژن است). آب‌اکسیژنه به‌عنوان اکسیدکننده، سفیدکننده و ضدعفونی‌کننده کاربردهای اساسی دارد. ازآنجایی‌که این ترکیب ناپایدار است، در مجاورت نور به‌آرامی تجزیه می‌شود. آب‌اکسیژنه معمولاً با یک تثبیت‌کننده در محلول اسیدی ضعیف ذخیره می‌شود؛ زیرا ناپایدار است. می‌توان آن را در سیستم‌های بیولوژیکی از جمله بدن انسان یافت. پراکسیدازها آنزیم‌هایی هستند که از آب اکسیژنه استفاده یا تجزیه می‌کنند.

خواص آب اکسیژنه

به‌طورکلی خواص فیزیکی و شیمیایی آب اکسیژنه به شرح زیر است:

خواص فیزیکی آب اکسیژنه

• به رنگ آبی کم‌رنگ است. به دلیل پیوند -H مایع شربتی غلیظ بدون بو است.
• طعم تلخی دارد که باعث ایجاد تاول‌های پوستی می‌شود.
•  محلول در آب، الکل و اتر است.
• دمای جوش 150 درجه سانتیگراد و نقطه انجماد 0.89- درجه سانتیگراد است. همچنین نقطه جوش آب اکسیژنه بالاتر هم می‌رود زیرا پیوند هیدروژنی بین مولکولی در آن قوی‌تر از آب است.
• دارای پیوندهای قطبی و غیرقطبی است و دیامغناطیس است.
• دارای ویسکوزیته بالاتر از آب است. چگالی آن حدود 40 درصد از آب بیشتر است.
• فرم غلیظ خالص در حدود 150 درجه سانتی‌گراد می‌جوشد. اما در این دما دچار تجزیه حرارتی شده و واکنش انفجاری دارد. به همین دلیل است که معمولاً به شکل آبی ذخیره می‌شود. همچنین برای جلوگیری از واکنش آن با نور، آن را در ظروف تیره‌رنگ نگهداری می‌کنند. باید به‌خاطر داشت که ما هیچ‌دانش عملی در مورد نقطه‌جوش آب اکسیژنه نداریم. این فقط یک فرض نظری است. این به این دلیل است که قبل از رسیدن به نقطه‌جوش منفجر می‌شود.
• در آب قابل اختلاط است، یعنی در صورت مخلوط شدن با آب، محلول همگنی تشکیل می‌دهد.
• ماهیت اسیدی دارد.

خواص شیمیایی آب اکسیژنه

به دلیل ساختار مولکولی، H2O2 یک ماده بی‌نظیر است. این ماده از اتم‌های اکسیژن در حالت اکسیداسیون 1- ساخته شده است که برخلاف حالت‌های اکسیداسیون 0 یا -2 در بسیاری از ترکیبات دیگر است. این نشان می‌دهد که بسته به pH محلول آن، این ماده شیمیایی می‌تواند هم به عنوان اکسیدکننده و هم به عنوان یک عامل کاهنده عمل کند.

موارد استفاده از آب اکسیژنه

آب اکسیژنه کاربردهای مختلفی دارد. برخی از آن‌ها به شرح زیر است:

آب اکسیژنه به‌عنوان سفیدکننده

آب اکسیژنه می‌تواند به عنوان یک عامل سفیدکننده استفاده شود. به دلیل خاصیت اکسیدکننده، H2O2 می‌تواند مستقیماً با پیوندهای دوگانه در مولکول‌های آلی بزرگ واکنش داده و پراکسیدهای آلی را تشکیل دهد. H2O2 برای سفید کردن خمیر چوب برای کاغذ سفید و ملانین موجود در مو به این روش استفاده می‌شود.

آب اکسیژنه به‌عنوان یک عامل سفیدکننده برای الیاف ثانویه جذاب است. هنگامی که سطوح بالایی از روشنایی موردنیاز است، آب اکسیژنه رایج‌ترین ماده شیمیایی مورداستفاده برای سفیدکردن خمیر با بازده بالا است.

اشکال اصلی این است که آب اکسیژنه دارای ظرفیت ضدعفونی‌کننده و اکسیدکننده محدودی در غلظت‌های فعال است که برای ضدعفونی استخرهای شنا موردنیاز است. مسئله دیگر تجزیه سریع آب‌اکسیزنه در آب و وجود رادیکال‌های اکسیژن است.

آب‌اکسیژنه به‌عنوان ماده شوینده

یکی از کاربردهای صنعتی عمده این ترکیب، ساخت سدیم پرکربنت و پربورات سدیم است که به‌عنوان سفیدکننده ملایم در شوینده‌های لباسشویی استفاده می‌شود. پرکربنت سدیم یک ماده فعال در محصولاتی مانند شوینده لباسشویی OxiClean و Tide است. وقتی در آب حل می‌شود، آب اکسیژنه و کربنات سدیم آزاد می‌کند.

آب اکسیژنه برای تولید ترکیبات آلی

از آب‌اکسیژنه در تولید چندین پراکسید آلی استفاده می‌شود که نمونه‌ای از آن دی بنزوئیل پراکسید است. از آن در پلیمریزاسیون‌ها، به‌عنوان سفیدکننده آرد و همچنین به‌عنوان درمان آکنه استفاده می‌شود.

آب‌اکسیژنه به‌عنوان ضدعفونی‌کننده

میکروب‌ها مانند اکثر ویروس‌ها و باکتری‌ها توسط آب‌اکسیزنه از بین می‌روند. یک ضدعفونی‌کننده با غلظت 3 درصد آب اکسیژنه معمولاً در سوپرمارکت‌ها موجود است. هنگام کار با آب‌اکسیزنه باید مراقب بود؛ زیرا می‌تواند سطوح خاصی را از بین ببرد و نسبت به برخی از ضدعفونی‌کننده‌ها یک ماده شیمیایی مضرتر است.

از زمان‌های بسیار قدیم، آب‌اکسیژنه به دلیل هزینه کم و دردسترس‌بودن سریع در مقایسه با سایر ضد عفونی‌کننده‌ها برای ضدعفونی‌کردن زخم‌ها استفاده می‌شده است. بااین‌حال، در زمان‌های اخیر، تصور می‌شود که از بهبودی جلوگیری می‌کند و باعث ایجاد جای زخم می‌شود، زیرا سلول‌های تازه تشکیل‌شده پوست را از بین می‌برد.

کاربردهای آب اکسیژنه برای گیاهان

باید هفته‌ای یکبار یا بعد از بارندگی، گیاهان بالغ را با محلول پراکسید هیدروژن آبیاری کرد. مقدار مساوی آب مقطر و آب اکسیژنه 3 درصد را در یک کاسه مخلوط کنید. گیاهان آلوده و اطراف آن‌ها را با یک بطری اسپری کاملاً خیس کنید.

آب اکسیژنه را می‌توان برای رشد طیف وسیعی از گیاهان در باغ‌های هیدروپونیک، تخت‌های مرتفع و گلخانه‌ها استفاده کرد. این ماده با آزادکردن اکسیژن به‌عنوان یک جایگزین اکسیژن برای گیاهان عمل می‌کند. همچنین به نظر می‌رسد که برای سلامت و نمو گیاهان بسیار مفید است. آب اکسیژنه همچنین ممکن است به درمان قارچ خاک کمک کند.

آب اکسیژنه به افزایش سطح اکسیژن در آب کمک می‌کند. همچنین به حذف هرگونه باکتری که باعث ایجاد کپک یا قارچ می‌شود نیز کمک می‌کند. تخم‌ها و لاروهای پشه قارچ در این فرایند از بین می‌روند. این محلول همچنین به افزودن اکسیژن به خاک گیاهان داخلی و همچنین حذف سایر آفات باکتریایی یا قارچی کمک می‌کند. علاوه‌برآن به درمان عفونت‌های قارچی در گیاهان و پاک‌سازی حوضچه‌های آلوده به جلبک نیز کمک می‌کند.

آب‌اکسیژنه مورداستفاده در دندانپزشکی

در دندانپزشکی امروزی، از این ماده به طور ایمن و کارآمد استفاده می‌شود. اگرچه سفیدکردن دندان محبوب‌ترین کاربرد آن است، اما نشان‌داده‌شده است که آب اکسیژنه در درمان التهاب لثه و پریودنتیت فواید سلامتی قابل‌توجهی دارد.

غرغره کردن آب اکسیژنه می‌تواند به تسکین گلودرد، ضدعفونی‌کردن دهان و سفیدکردن دندان‌ها کمک کند. آب اکسیژنه به دلیل خواص ضدباکتریایی خود می‌تواند به درمان بیماری لثه کمک کند. بیوفیلم یک‌لایه لزج از باکتری است که با تشکیل پلاک روی دندان‌ها ایجاد می‌شود. آب اکسیژنه اکسیژن تولید می‌کند که به تخریب باکتری‌ها کمک می‌کند.

هنگام استفاده از ژل سفیدکننده دندان با غلظت‌های بالای آب اکسیژنه، بافت‌های نرم داخل دهان محافظت نمی‌شوند. در یک واکنش دردناک به این ژل سفت، لثه‌ها سفید شده و تاول می‌زنند. خوشبختانه این زخم‌ها موقتی هستند و به‌راحتی بهبود می‌یابند.

آب‌اکسیزنه عامل کنترل آلودگی

شاید مهم‌ترین کاربرد آب اکسیژنه در حفاظت از محیط‌ زیست باشد. از آن در کنترل آلودگی هوا استفاده می‌شود، جایی که برای تصفیه پساب‌های زباله‌های صنعتی استفاده می‎شود. همچنین در بازگرداندن شرایط هوازی به فاضلاب و مواد زائد صنعتی استفاده می‌شود.

سایر موارد استفاده آب اکسیژنه عبارت‌اند از:

•  در برخی از فرایندهای تصفیه فاضلاب برای حذف ناخالصی‌های آلی استفاده شده است.
•  برای استریل کردن سطوح مختلف از جمله ابزارهای جراحی استفاده می‌شود و ممکن است به‌عنوان بخار برای استریل کردن اتاق استفاده شود.
•  یک جایگزین امن برای محیط‌زیست برای سفیدکننده‌های مبتنی بر کلر است، زیرا تجزیه می‌شود و آب و اکسیژن را تشکیل می‌دهد و به طور معمول به‌عنوان یک عامل ضدمیکروبی توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) پذیرفته شده است.
• مواجهه پوستی با محلول‌های رقیق آب اکسیژنه می‌تواند باعث سفید شدن پوست شود.
• در اکثر خمیردندان‌های سفیدکننده وجود دارد. می‌توان این ترکیب را با جوش شیرین و نمک مخلوط کرد تا خمیردندان خانگی درست شود.
• این ترکیب به طور گسترده در تولید داروهای جایگزین استفاده می‌شود. استفاده از آب اکسیژنه می‌تواند شرایط مختلفی از جمله آمفیزم، آنفولانزا، ایدز و سرطان را درمان کند، اگرچه شواهد مناسبی از اثربخشی آن وجود ندارد.
• در آبزی پروری، از آب اکسیژنه برای کاهش مرگ و میر ناشی از میکروارگانیسم‌های مختلف استفاده می‌شود.
• می‌توان از آن برای استریل کردن برس‌های آرایشی و ضدعفونی مسواک استفاده کرد.
• یک ضدعفونی‌کننده ملایم است که می‌تواند برای بریدگی‌های کوچک، خراشیدگی و سوختگی برای جلوگیری از عفونت استفاده شود.
• در بخش نساجی به عنوان آنتی کلر برای از بین بردن کلر اضافی پس از سفید کردن استفاده می‌شود.
• برای بازگرداندن رنگ نقاشی‌های سربی که در نتیجه اثر H2S در هوا روی رنگ‌های سربی تیره شده‌اند استفاده می‌شود.

سخن پایانی

این ماده یک ترکیب شیمیایی هیدروژن – اکسیژن و یک مایع بی‌رنگ و شربتی است که به راحتی به اکسیژن و آب تجزیه می‌شود.

H2O2 مایعی بی‌رنگ است که از چند جهت شبیه آب است. خواص فیزیکی آن بسیار شبیه آب است با این تفاوت که 40 درصد چگالی آن بیشتر است. بااین‌حال، رفتار شیمیایی آب اکسیژنه و آب به طور قابل توجهی متفاوت است.

شکل آن H202، H—O—O—H است که هر خط تیره منعکس‌کننده یک پیوند کووالانسی است. یعنی هر پیوند حاوی یک جفت الکترون متقابل است که به طور رسمی یکی از هر اتم در انتهای پیوند است. پیوندهای H-O قطبی هستند، در حالی که پیوندهای O-O قطبی نیستند.

آب اکسیژنه مایعی است که می‌توان از آن به روش‌های مختلفی استفاده کرد. برخی از کاربرد آن شامل؛ ضدعفونی‌کننده، موادشوینده، درمان عفونت‌های قارچی،استریل کردن برس‌های آرایشی، سفیدکننده دندان‌ها، استریل کردن سطوح مختلف، تولید ترکیبات عالی و غیره است.

اثرات اسید سیتریک بر محیط زیست و زندگی انسان ها چیست؟ در این مقاله می‌خواهیم راجع به یک ماده اسیدی طبیعی که PH آن کمتر از 4 است صحبت کنیم. در ابتدا با توضیحاتی مقدماتی راجع به این ماده، با آن آشنا می‌شویم و سپس اثرات این ماده را در زندگی انسان‌ها و نیز محیط زیست بررسی کرده و نمونه‌هایی از کاربردهای عملی آن را نیز ذکر خواهیم کرد.

اسید سیتریک و کاربرد آن چیست؟

اسید سیتریک را می توان از جمله مواد اسیدی طبیعی درنظر گرفت که فرمول شیمیایی آن به صورت C6H8O7 بوده و در زندگی انسان‌ها بسیار کاربرد دارد. بیشترین استفاده و اثرات اسید سیتریک بر محیط زیست و زندگی انسان را می‌توان در حوزه صنعتی و نیز خوراکی دانست. شما می‌توانید آن را در بسیاری از مواد غذایی اعم از میوه‌ها و سبزیجات استفاده کنید. نمونه‌های معروف این ماده را می‌توان اسید سیتریک‌های خشک و آبدار دانست که می‌تواند به دلیل داشتن خاصیت اسیدی و نیز مزه ترشی که دارند، به عنوان نگهدارنده و یا طعم دهنده نیز استفاده کرد.

در بخش معرفی این ماده به طور خلاصه می‌توان جدول زیر را ارائه کرد که به شرح زیر می باشد:

بررسی اثرات اسید سیتریک بر محیط زیست و زندگی انسان

با یک بررسی مقدماتی که برای تشریح این ماده بیان شد، حال لازم است راجع به اثرات اسید سیتریک بر محیط زیست و زندگی انسان ها بپردازیم. به طور کلی با توجه به ویژگی‌هایی که در قسمت قبل بیان شد، این ماده یک نوع اسید ضعیف است؛ بنابراین خطر کمی را برای محیط زیست ایجاد می‌کند. اما با این حال، در صورتی که بیش از حد استفاده شود، می‌تواند تاثیر قوی‌تری داشته و این منجر خواهد شد تا این ماده به مانند یک سم نیز عمل کند. این اسید همچنین از نظر EPA که یک موسسه فعال در محیط زیست است، به عنوان یک ماده بی‌خطر شناخته شده است.

اگر بخواهیم کمی دقیق‌تر عملکرد این ماده را در طبیعت بررسی کنیم، باید گفت اسید سیتریک بر زمان تماس با ارگانیسم‌هایی که به صورت طبیعی در آب و سطح خاک وجود دارند، تجمع نمی‌کند و می‌تواند به سرعت تجزیه گردد. به همین خاطر EPA معتقد است که اثرات اسید سیتریک بر محیط زیست و زندگی انسان، عوارضی را ایجاد نمی‌کند. این موضوع سبب می‌شود که استفاده از آفت‌کش‌هایی که این ماده را دارند نیز امن‌تر باشند.

با این حال عده‌ای از افراد به همین خاطر بی‌توجهی می‌کنند و با استفاده کردن بیش از حد از اسید سیتریک، از مضر بودن اثرات اسید سیتریک بر محیط زیست و زندگی انسان غافل می‌شوند. چراکه مقدار زیاد این ماده محیط نامناسبی را برای گیاهان ایجاد خواهد کرد و خاصیت خورندگی آن منجر خواهد شد تا توانایی رشد گیاهان گرفته شود.

بررسی اثرات اسید سیتریک بر زندگی انسان

در بررسی اثرات اسید سیتریک بر محیط زیست و زندگی انسان، لازم است اشاره کنیم که این نوع اسید در صنایع شیمیایی و غذایی نیز به کار گرفته می‌شود. همین موضوع باعث شده است تا میلیون‌ها تُن از این ماده هر سال تولید شود. نمونه‌های کاربردی استفاده از اسید سیتریک را می‌توان در تولید نوشابه، صنعت شیرینی‌سازی، تولید مرباها و مواد نگهدارنده، ماده‌ای برای تصفیه فلزات، نرم کننده آب در مواد شوینده مشاهده کرد.

اما در مورد اثراتی که اسید سیتریک می‌تواند در بدن انسان‌ها داشته باشد، باید گفت:

• استفاده از مواد غذایی که حاوی این نوع اسید هستند، می‌تواند برای تامین آنتی اکسیدان‌ها بسیار مفید باشند. در این صورت می‌توانند بدن را از آسیب رادیکال‌های آزاد حفظ نمایند.
• به کاربردن این ماده در مواد غذایی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد از جمله تازه ماندن و مدت نگهداری طولانی‌تر آنها، غلیظ شدن غذاها، طعم ترش آنها و غیره.
• استفاده از اسید سیتریک در داروها به منظور کاهش اسید ادرار است که در جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه موثر می‌باشد.
• استفاده طولانی‌ مدت از این ماده بر روی پوست می‌تواند منجر به برخی مشکلات از جمله کهیر، سوزش و تورم شود.
• ورود این ماده به چشمان می‌تواند منجر به سوزش آن شود.
• یکی از نکاتی که باید در موضوع اثرات اسید سیتریک بر محیط زیست و زندگی انسان به آن توجه کرد، مشکلات دندان‌ها با مصرف این ماده می‌باشد. در این حالت اسید سیتریک می‌تواند منجر به از بین رفتن مینای دندان‌ها شده و آنها را حساس‌تر کند. همچنین اثرات مضر دیگر این ماده برای بدن انسان در این قسمت شامل زرد شدن و ایجاد حفره است.
• عوارض دیگری که با مصرف این ماده از راه دهان در کنار سایر داروها ممکن است پدید آید، می‌توان به ایجاد حالت تهوع و نیز استفراغ اشاره کرد.

هرچند در بررسی اثرات اسید سیتریک بر محیط زیست و زندگی انسان بیان کردیم که این ماده از نظر EPA عوارضی ندارد و یک ماده بی‌خطر یا GRAS است، با این حال گزارش‌هایی نیز از واکنش‌های آلرژیک به آن ارائه شده است. از جمله درد عضلانی، تنگی نفس، تورم و غیره که بهتر است این موضوع نیز قبل از مصرف درنظر گرفته شوند.

دیگر اثرات اسید سیتریک بر محیط زیست و زندگی انسان ها

در انتها چند مورد دیگر را نیز از اثرات اسید سیتریک بر محیط زیست و زندگی انسان ها بیان می‌کنیم که به شرح زیر می‌باشند:

• با توجه به خورنده بودن این ماده، می‌تواند از جوانه زدن گیاهان جلوگیری کند. با اضافه کردن زیاد این ماده در خاک، خاصیت اسیدی آن را افزایش می‌دهید که می‌تواند سیستم رشد گیاهان را از کار انداخته و در نهایت نیز با عدم رسیدن مواد مغذی، دچار مرگ زودرس آنها شود.
• همانطور که گفتیم، اثرات اسید سیتریک بر محیط زیست و زندگی انسان در حد کم، مفید است.
• استفاده از این اسید می‌تواند به عنوان یک ماده دافع به کار برده شود. چراکه بنا به تحقیقات انجام شده، برای دفع برخی جانوران از جمله قورباغه‌ها در مناطق مختلف هاوایی به کار گرفته شده است. در این مطالعه محلول‌های این ماده با مقادیر 16 درصد اسید تاثیر شدیدی را روی این گیاهان ایجاد نکرده‌ است.
• افزودن دوز مکرر این نوع اسید می‌تواند منجر به اثر آللوپاتیک در گیاهان شود. این اثر سبب خواهد شد تا رشد گیاهان و مولکول‌های زیستی مهار شوند. همین خاصیت منجر شده است تا این ماده در دفع علف‌های هرز استفاده شود. از مقادیر کم این اسید و نیز اسید اسکوربیک نیز می‌توان برای ریشه زایی و نیز بقا شاخه‌های گیلاس استفاده نمود.
• استفاده از اسید سیتریک بیش از حد در آب، می‌تواند منجر شود تا چرخه کربس یا Kerbs قطع شده و فسفات اضافه شکل گیرد. این چرخه در گیاهان برای تولید فسفات از اسید های سیتریک کاربرد دارند و برای تامین انرژی سلول‌ها به کار گرفته می‌شوند.

اسید سیتریک یا C6H8O7 در غذای سگ ها چه کاربردی دارد؟ در پاسخ به این پرسش می‌توان به دو نکته مهم اشاره کرد. این نوع اسید‌های ضعیف که در میوه‌ها و سبزیجات هم یافت می‌شوند، می‌توانند برای نگهداری، تنظیم PH و تامین انرژی استفاده شوند که در قسمت جلوتر بیشتر راجع به آن صحبت می‌کنیم. اسید سیتریک در غذای سگ مضر نیست، اما مقادیر زیاد آن می‌تواند باعث مسمومیت و برخی مشکلات گوارشی در این حیوانات شود.

غذای سگ چیست؟

اسید سیتریک در غذای سگ ها چه کاربردی دارد؟ توجه به موادی که در تهیه غذاهای حیوانات به کار رفته است، بسیار مهم می‌باشد. یکی از موضوعاتی که کمتر در نگهداری حیوانات به آن توجه می‌شود، تامین غذای آنها است. فراهم کردن غذای مناسب برای این دسته از حیوانات می‌تواند به جلوگیری از مریض شدن، کوتاهی عمر و ضعف آنها کمک کند. با این حال بسیاری از کسانی که مسئولیت نگهداری از آنها را قبول می‌کنند، در این رابطه اطلاعات صحیحی ندارند و به تدریج منجر به بیمار کردن و کاهش عمر آنها با خوراندن غذاهای بی‌کیفیت و حتی غیرمرتبط می‌کنند. از سوی دیگر، عدم توجه به شیوه نگهداری صحیح از غذای حیوانات نیز می‌تواند به تغذیه آنها صدمه بزند.

غذای سگ شامل یکسری مواد غذایی مشخص است که بهترین انتخاب‌ها در این زمینه عبارتند از: ماهی قزل آلای خشک، نان کامل، میگو، ماست، عسل. همچنین شما می‌توانید به این دسته از حیوانات غذاهای خشک نیز بدهید. این نوع منابع غذایی می‌توانند برای مدت طولانی‌تری نگهداری شوند. در ادامه با ما باشید تا به بررسی یک پرسش مهم اینکه اسید سیتریک در غذای سگ ها چه کاربردی دارد؟ بپردازیم و با تاثیراتی که این ماده بر غذای سگ‌ها می‌گذارند، آشنا شویم.

اسید سیتریک در غذای سگ ها چه کاربردی دارد؟

به طور کلی، اسید سیتریک یک نوع اسید آلی ضعیف است که می‌تواند در خوراک حیوانات و مواد غذایی کنسرو شده مانند رب به کار برود. مقدار اسیدی بودن این ماده بسیار کم است به حدی که می‌توانید آن را از میوه‌ها و سبزیجات نیز دریافت کنید. در قدم اول برای اینکه علت استفاده از اسید سیتریک در غذای سگ ها را بیان کنیم، می‌توان به دو نکته مهم اشاره کرد که عبارتند از:

• این ماده می‌تواند در نگهداری مواد غذایی به عنوان یک ماده نگهدارنده استفاده شود. از سوی دیگر، شما می‌توانید آن را به عنوان یک ماده تنظیم کننده PH به کار ببرید.
• کاربرد دیگر اسید سیتریک در غذاها و خوراک حیوانات، به عنوان طعم دهنده در نوشیدنی‌ها نیز می‌باشد.

تاثیرات اسید سیتریک در غذای سگ ها چیست؟

برخی دیگر از دلایل مطرح شده برای اینکه اسید سیتریک در غذای سگ ها چه کاربردی دارد؟، به شرح زیر می‌باشند:

• نگهدارنده چربی: شاید مهم ترین پاسخ به این پرسش، استفاده از اسید سیتریک به عنوان یک ماده نگهدارنده چربی باشد. آنتی اکسیدان‌های اسید سیتریک نیز نقش موثری در خوراک حیوانات دارند. این موارد، موادی هستند که به جلوگیری از اکسید شدن چربی‌ها و مواد محلول در چربی (از جمله ویتامین های A و E) کمک می‌کنند. هنگامی که چربی اکسید می‌شود، طعم آن خراب شده و ارزش غذایی خود را از دست می‌دهد.
• فراهم کردن انرژی لازم برای فعالیت سلول‌ها: اسیدها به عنوان موادی هستند که انرژی لازم برای فرآیندهای سلول‌ها را تامین می‌کنند. به همین خاطر از آنها در خوراک این دسته از حیوانات استفاده می‌شود تا در برخی فعالیت‌های سلولی اعم از جذب فسفر، عملکرد روزنه، قدرت احیاکنندگی و غیره از آن استفاده گردد.
• نگهداری از مواد غذایی: استفاده از این ماده می‌تواند در غذاهای خشکی که معمولا قابلیت نگهداری طولانی مدتی دارند، می‌تواند به عنوان ماده نگهدارنده و نیز عاملی در جلوگیری از رشد کپک‌ها باشد. صاحبان سگ و گربه عادت کرده‌اند که غذای خشک آنها برای هفته ها و ماه‌ها داشته باشند. بنابراین واضح است که استفاده از این ماده برای جلوگیری از زنده ماندن و رشد کپک‌ها یا باکتری‌ها به کار گرفته شود. این ویژگی نگهدارنده می‌تواند به ویژه در غذاهای با سطوح چربی بالا مهم باشد.

نکته: به این مورد توجه کنید که غذاهای سگ و گربه، که اغلب حاوی مقادیر قابل توجهی چربی هستند، به شدت در معرض اکسیداسیون می‌باشند. غذاهای کنسرو شده از هوادهی محافظت می‌شوند، اما غذاهای خشک برای حفظ مواد خود به آنتی اکسیدان نیاز دارند.

با پرداختن به این پرسش که اسید سیتریک در غذای سگ ها چه کاربردی دارد؟ لازم است به دو نکته مهم نیز توجه کنید:

• اسید سیتریک در مقادیر زیاد برای این حیوانات مناسب نمی‌باشد. میوه‌هایی مانند پرتقال و نارنگی اسید سیتریک کمی دارند و معمولا تا زمانی که در مصرف آن زیاده روی نکنید برای سگ شما بی خطر هستند. اما مراقب مرکباتی به اندازه پرتقال یا نارنگی باشید. سایر غذاها با مرکبات کم که برای سگ‌ها بی خطر هستند عبارتند از یافا، گریپ فروت، پرتقال و پوملو. اگرچه این میوه‌ها مرکبات کمی دارند، اما قند بالایی داشته و فقط به عنوان میان وعده مصرف می شوند.
• از سوی دیگر این ماده می‌تواند سیستم گوارشی سگ‌ها را تحریک کرده و عوارضی همچون اسهال و استفراغ را در آنها ایجاد نماید.
• تحقیقات نشان داده است که غذاهای سگ که قبل از تغذیه مرطوب شده‌اند (یعنی آب یا مایع دیگری به غذا اضافه شده است) و حاوی اسید سیتریک باشند، باعث افزایش 320 درصدی خطر نفخ در مقایسه با غذاهای بدون اسید سیتریک می‌شوند.

پرسش های متداول اسید سیتریک در غذای سگ ها

در قسمت انتهایی از مقاله بررسی نقش و اهمیت اسید سیتریک در غذای سگ ها، می‌خواهیم به برخی سوالات رایج در این زمینه بپردازیم که به شرح زیر می‌باشند:

• آیا اسید سیتریک در غذای سگ ها خطرناک است؟

نکته: برخی از افراد ممکن است در رابطه با استفاده از اسید سیتریک در غذای سگ ها این پرسش را داشته باشند که آیا استفاده از این ماده ‌خطر دارد یا خیر؟ در پاسخ باید گفت نگهدارنده‌های طبیعی از جمله اسید سیتریک می‌توانند مانند ویتامین E، رزماری و غیره بدون خطر استفاده شوند. اما لازم است به چند نکته که در بخش قبلی بیان شد، توجه کنید.

• نقش اسید سیتریک در غذای سگ ها چیست؟

در غذای حیوانات خانگی، اسید سیتریک یک افزودنی رایج است که بیشتر در سیستم ذخیره چربی (آنتی اکسیدان) استفاده می‌شود. متخصصان تغذیه این ماده را یک ترکیب عملکردی طبیعی می‌دانند.

اسید سیتریک در غذاهای حیوانات خانگی به عنوان مکمل در سیستم‌های آنتی اکسیدانی مواد نگهدارنده استفاده می‌شود. مواد معدنی اکسید کننده را کی‌لات می‌کند و از گسترش رادیکال‌های آزاد جلوگیری می‌نماید. بسیاری از غذاهای حیوانات خانگی حاوی دوزهای پایین اسید سیتریک هستند که به عنوان یک نگهدارنده مفید و طبیعی استفاده می‌شود. مقادیر کم در این غذاها هیچ عارضه ای ایجاد نمی‌کند و نباید نگران کننده باشد.

اسید سیتریک چیست و چه کاربردهایی دارد؟

اسید سیتریک با نام تجاری جوهرلیمو، نوعی ماده آلی با خاصیت اسیدی است. فرمول شیمیایی این ماده C₆H₈O₇ است و به طور طبیعی در برخی مواد غذایی مثل لیمو، پرتقال و لیموترش وجود دارد و طعم ترش مرکبات به خاطر وجود همین ماده اسیدی است.

سیتریک اسید نوعی هیدروکسی اسید است که از اضافه شدن گروه عاملی هیدروکسل به اسیدهای کربوکسیلیک ایجاد می­شود. این ماده به دو شکل آبدار (مونوهیدرات) و خشک (آنهیدرات) وجود دارد.

سالانه مقادیر زیادی اسید سیتریک برای مصارف گوناگون در جهان تولید می‌­شود. در صنایع غذایی از اسید سیتریک به عنوان تنظیم­‌کننده اسیدیته، طعم‌دهنده و ترش‌کننده محصولات استفاده می‌­شود. این ماده با کاهش PH، مانع از رشد باکتری در محیط و افزایش عمر غذا‌های فراوری­‌شده می‌­شود.

روش­‎‌های تولید اسید سیتریک

به طور عمده اسید سیتریک از طریق واکنش‌­‌های شیمیایی، تخمیر میکروبی و روش­‌های طبیعی قابل استحصال است. در روش تخمیر میکروبی استفاده از قارچ­‌های Aspergillus niger در جهان مرسوم است و پتاسیل بالایی در تولید اسید‌های آلی دارد؛ اما در مقابل آن، تولید اسید سیتریک از طریق واکنش­‌های شیمیایی به لحاظ اقتصادی با استقبال چندانی مواجه نشده­‌است.

از آنجا که زمینه­‌های کاربردی سیتریک اسید بسیار متنوع و تقاضا برای آن مرتباً در حال افزایش است، شرکت­‌ها به دنبال یافتن راهکار‌هایی برای بهینه‌­سازی تولید این ماده پراهمیت هستند. امروزه کارشناسان بر روی تکنیک­‌های مقرون به صرفه و سازگار با محیط زیست تحقیق می‌­‌کنند، تا مشکلات روش­‌های فعلی را برطرف ساخته و بازدهی تولید را بالا ببرند.

تولید اسید سیتریک از ضایعات کشاورزی

به دلیل گرانی و افزایش قیمت هیدروکربن­‌هایی که به عنوان سوبسترا در تولید اسید سیتریک استفاده می‌­شوند و همچنین کاهش دسترسی به این منابع بهتر است به منابع پایدار و طرح­‌هایی بر پایه ضایعات کشاورزی بیشتر از قبل توجه شود.

به منظور کاهش هزینه تولید و در راستای اهداف محیط زیستی و مدیریت صحیح پسماند، استفاده از ضایعات کشاورزی در تولید اسید سیتریک مطرح شده­‌است. این ضایعات شامل کاه و ساقه گندم، تفاله سیب، تفاله خرما، تفاله قهوه، باگاس خام نیشکر، سبوس و کاه برنج، پوست بادام­زمینی، ضایعات آناناس و… می‌­شود.

در تحقیقی که توسط کارشناسان دانشگاه آزاد رشت صورت گرفت، فاکتور‌های مهم در تولید اسید سیتریک شامل نوع سوبسترا، دما، زمان تیمار و PH مورد بررسی قرار گرفت.

سوبسترا یا پیش­ماده، مولکول زیستی و آلی است که آنزیم بر آن اثر کرده و آن را تغییر می‌­دهد تا به یک یا چند محصول دیگر تبدیل شود. در نتایج این پژوهش آمده که کاه گندم با توجه به قیمت ارزان، بستر مناسبی برای تولیدات تجاری اسید سیتریک محسوب می‌­‌شود.

در پژوهش دیگری که توسط محققین دانشگاه ارومیه انجام شد، با بهینه­سازی عوامل دخیل شامل رطوبت، مدت زمان تخمیر، آهنگ هوادهی و… حداکثر ۱۵۹. ۱۴ گرم اسید سیتریک در ۱ کیلوگرم تفاله خشک سیب بدست آمد. از این جهت می‌­توان تفاله سیب را به عنوان سوبسترای رایگان برای تولید میکروبی سیتریک اسید توسط آسپرژیلوس نایجر برشمرد.

در آزمایشاتی که در آن از باگاس نیشکر و کاه گندم به عنوان سوبسترای ارزان در تولید اسید سیتریک استفاده شد، راندمان تولیدی بر مبنای قند قابل تخمیر در این مواد معادل ۹۷ و ۹۳ درصد بدست آمد.

با توجه به کلیه تحقیقات صورت گرفته و کاربرد فراوان اسید سیتریک، میزان تقاضا و میزان واردات آن می‌­توان به اهمیت مطالعات بیشتر در این زمینه پی برد. این موضوع با نگاهی به حجم ضایعات کشاورزی تولیدی در کشور و مشکلات محیط زیستی در دفع و مدیریت پسماند، اهمیت بیشتری یافته و می‌­تواند راهگشای بسیاری از مسائل اقتصادی، تولیدی و محیط زیستی باشد.

ویتامین ث یک ماده مغذی ضدالتهاب و آنتی‌اکسیدانی باورنکردنی برای بهبود رنگ و بافت پوست، آب‌رسانی به پوست و کاهش علائم پیری است. شما می‌توانید ویتامین ث را در میوه‌ها و سبزیجات پیدا کنید اما این تنها راهی نیست که می‌توانید از مزایای آن برای سلامت پوست لذت ببرید. اسید اسکوربیک به‌طور گسترده در محصولات آرایشی استفاده می‌شود. محققان دریافته‌اند که وقتی صحبت از پوست سالم می‌شود، ویتامین ث موضعی به‌طور قابل‌توجهی مؤثرتر از مصرف آن است. افزودن ویتامین ث به روال مراقبت از پوست شما نه‌تنها می‌تواند رنگ پوست شما را روشن کند بلکه از آسیب‌های ناشی از قرار گرفتن در معرض نور خورشید و رادیکال‌های آزاد مضر نیز محافظت می‌کند. این آنتی‌اکسیدان قوی معمولاً در پاک‌کننده‌های صورت، سرم‌ها، روغن‌ها و مرطوب کننده‌ها استفاده می‌شود. در این مطلب به بررسی تاثیر آسکوربیک اسید بر پوست صورت پرداخته‌ایم.

چگونه اسید اسکوربیک از پوست حمایت می‌کند؟

ویتامین ث که به اسید اسکوربیک نیز معروف است، یک ماده مغذی محلول در آب است که نقش مهمی در حفظ سلامت پوست شما ایفا می‌کند. ازنظر بالینی ثابت‌شده است که اسید اسکوربیک به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی، ضد پیری و ضد رنگ‌دانه‌ای دارای طیف وسیعی از کاربردهای بالینی است. این ماده مغذی قوی فواید بسیاری برای پوست دارد، ازجمله موارد زیر:

• برای جوان نگه‌داشتن و شفاف نگه‌داشتن پوست کلاژن می‌سازد.
• التیام زخم‌ها
• حفظ و ترمیم پوست و غضروف آسیب‌دیده
• کاهش خطوط و چین‌وچروک‌های ظریف
• رنگ پوست را روشن می‌کند.
• لکه‌های تیره را کاهش داده و کم‌رنگ می‌کند.
• جلوگیری از پیری زودرس

نحوه دریافت ویتامین ث موردنیاز برای پوست

چه پوست شما خشک باشد و چه چرب باشد ویتامین ث برای سلامت پوست مفید است و به آن کمک می‌کند تا سالم‌تر و جوان‌تر به نظر برسد. دو روش برای استفاده از ویتامین ث برای مراقبت از پوست وجود دارد: مصرف تغذیه‌ای و استفاده موضعی از آن.

مصرف تغذیه‌ای

غذاهای غنی از اسید اسکوربیک مانند پرتغال و انواع توت‌ها فواید زیادی برای سلامتی دارند. درحالی‌که این واقعیت است که شما می‌توانید مقدار زیادی ویتامین ث را با خوردن مقدار زیادی میوه و سبزیجات دریافت کنید اما باید بدانید که رژیم غذایی به‌طورکلی به‌اندازه کافی برای شما اسید اسکوربیک ایجاد نمی‌کند تا بهبود قابل‌توجهی را در پوست خود مشاهده کنید.

این موضوع به این دلیل است که دریافت ویتامین ث از طریق رژیم غذایی برای رسیدن به سطوح پایین‌تر پوست شما کافی است اما به‌طورکلی به لایه‌های بالای پوست نمی‌رسد. خوردن یک پیمانه زغال‌اخته به پوست شما کمک نمی‌کند تا آن درخشش جوانی را به دست آورید. اینجاست که ویتامین ث موضعی وارد عمل می‌شود.

استفاده موضعی

اسید اسکوربیک موضعی به‌طور مستقیم به بالاترین لایه‌های پوست جذب می‌شود و باعث می‌شود بلافاصله روی صاف شدن پوست، کاهش خطوط ریز و لکه‌های تیره و محافظت در برابر رادیکال‌های آزاد کار کند.

ویتامین ث در مرطوب کننده‌ها و سرم‌های صورت موجود است. سرم‌ها بیشتر از مرطوب کننده‌ها متمرکز هستند و به‌راحتی جذب پوست می‌شوند. به همین دلیل است که متخصصان مراقبت از پوست بیشتر سرم‌های ویتامین ث را توصیه می‌کنند. حتی سرم‌های حاوی غلظت‌های کم ویتامین ث هنوز محافظ آنتی‌اکسیدانی و مزایای پوست هستند. روال مراقبت از پوست شما به‌طورکلی باید شامل پاک‌کننده، تونر، سرم ویتامین ث، مرطوب‌کننده و ضد آفتاب باشد.

دقت در استفاده از ویتامین ث برای پوست

قبل از مصرف کامل اسکوربیک اسید قسمتی از پوست را با فرمول غلظت پایین آزمایش کنید تا ببینید واکنش پوست شما چگونه است. احساس کمی سوزن‌سوزن شدن طبیعی است اما اگر احساس شدیدتری داشتید استفاده از محصول را متوقف کرده و با متخصص پوست خود صحبت کنید.

برای دستیابی به بهترین نتیجه اسید اسکوربیک را یک الی دو بار در روز (صبح و شب) استفاده کنید. حتماً بعد از استفاده از ویتامین ث در طول روز از مرطوب‌کننده با SPF وسیع‌الطیف استفاده کنید.

دستورالعمل‌های بسته‌بندی محصول خود را دنبال کنید زیرا دستورالعمل‌ها ممکن است در محصولات مختلف، متفاوت باشد. اگر متوجه شدید که پوست شما نسبت به استفاده روزانه حساس است، سعی کنید چند بار در هفته یا یک روز در میان از غلظت کم استفاده کنید. بعدازآن به‌صورت تدریجی آن را افزایش دهید.

فواید اسید اسکوربیک برای پوست

ویتامین ث ممکن است مزایای زیر را برای شما به همراه داشته باشد. تلاش‌های مستمر برای تحقیق در مورد سایر مزایای اسید اسکوربیک ازجمله تأثیرات آن بر روی رشد مو، بهبود زخم، پیری پوست ناشی از سیگار کشیدن، زخم‌ها و علائم کشش در حال انجام است.

کاهش حلقه‌های زیر چشم

وقتی بعد از یک یا دو شب خواب بد متوجه حلقه‌های تیره زیر چشم می‌شوید، متوجه شبکه‌ای از رگ‌های خونی زیر پوست خود خواهید شد. در یک مطالعه بالینی محققان مشاهده کردند که ویتامین ث با تقویت پوست نازک و ظریف زیر چشم به کاهش و جلوگیری از سیاهی زیر چشم کمک می‌کند. خاصیت آنتی‌اکسیدانی ویتامین ث باعث می‌شود پوست کشسانی و انعطاف‌پذیری بیشتری داشته باشد و به پنهان شدن رگ‌های خونی زیرین کمک می‌کند.

تولید کلاژن

اسید اسکوربیک برای تولید کلاژن در بدن کاملاً ضروری است. کلاژن بلوک سازنده پوست، مو، ماهیچه‌ها و تاندون‌ها است و باعث می‌شود پوست ما جوان و صاف به نظر برسد. با افزایش سن، تولید کلاژن کند می‌شود که ممکن است منجر به افتادگی پوست شود.

هنگامی‌که اسید اسکوربیک به‌صورت موضعی استفاده می‌شود، تولید کلاژن و الاستین را تسریع می‌کند که به سفت و محکم نگه‌داشتن پوست کمک می‌کند. ویتامین ث موضعی می‌تواند از پیری زودرس پوست جلوگیری کرده و ظاهر جوان و صاف را به پوست بازگرداند.

آب‌رسانی به پوست

بدون رطوبت کافی، اپیدرم (لایه بالایی پوست) شروع به خشک شدن می‌کند که منجر به خارش، پوسته‌پوسته شدن و پیری زودرس می‌شود. هیدراتاسیون برای داشتن پوست سالم و جوان لازم به نظر می‌رسد. خوشبختانه ویتامین ث ازنظر بالینی ثابت کرده است که به حفظ آب در پوست کمک می‌کند.

آن را نرم و صاف نگه می‌دارد و از چرب شدن یا خشک شدن آن جلوگیری می‌کند. محققان دریافته‌اند افرادی که از مکمل حاوی اسید اسکوربیک استفاده می‌کردند، بهبود قابل‌توجه و پایداری در آب‌رسانی، کشسانی و زبری پوست نشان دادند.

قرمزی را کاهش می‌دهد

پوست لکه‌دار، ناهموار و قرمز می‌تواند ناشی از عوامل متعددی باشد ازجمله بیماری‌های التهابی پوست مانند اگزما و روزاسه، قرار گرفتن در معرض نور خورشید، هورمون‌ها و شرایط پزشکی. به لطف ویتامین ث لازم نیست با قرمزی پوست زندگی کنید. تحقیقات زیادی نشان می‌دهد که این ویتامین قدرتمند به دلیل خاصیت ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی، قرمزی را به حداقل می‌رساند.

خطرات ویتامین ث برای پوست

ویتامین ث به‌طورکلی هنگامی‌که در غذاها مصرف شود یا به‌صورت موضعی استفاده شود بی‌خطر است. بااین‌حال افرادی که دارای پوست حساس هستند ممکن است دچار تغییر رنگ زرد پوست شوند.

برخی از افراد ممکن است پس از استفاده از اسید اسکوربیک موضعی دچار سوزش مانند سوزش، -خارش و خشکی شوند. این را می‌توان با استفاده از مرطوب‌کننده به‌طور روزانه درمان کرد. اگر پوست حساسی دارید می‌توانید با غلظت کمتر ویتامین ث را شروع کنید تا واکنش پوست خود را مشاهده کنید.

خواص قرص جویدنی ویتامین ث برای پوست

همان‌طور که گفتیم یکی از روش‌های جذب ویتامین ث موردنیاز بدن و پوست، استفاده در رژیم غذایی است. قرص جویدنی ویتامین ث می‌تواند نیاز بدن را به این ماده فراهم کند. اسید اسکوربیک یک آنتی‌اکسیدان قوی است که می‌تواند تولید سایر آنتی‌اکسیدان‌های بدن را تحریک کند.

پوست در معرض اشعه ماوراءبنفش آسیب خواهد دید و حتی امکان ایجاد سرطان در پوست نیز وجود خواهد داشت. اسید اسکوربیک به‌عنوان ویتامینی محلول در آب، رادیکال‌های آزاد را خنثی کرده و از ایجاد چین‌وچروک و دیگر آسیب‌ها جلوگیری خواهد کرد.

سخن پایانی

ویتامین ث یا اسید اسکوربیک یکی از بهترین ترکیبات مراقبت از پوست است. وقتی جوان هستید سطح این آنتی‌اکسیدان قوی در پوست فراوان است اما به‌طور طبیعی با افزایش سن کاهش می‌یابد. محصولات مراقبت از پوست ویتامین ث مانند سرم‌ها و مرطوب کننده‌ها می‌توانند به مکمل کمک کنند و منجر به پوستی سفت و محکم و رنگ روشن‌تر و یکدست شود. هنگام خرید سرم ویتامین ث به دنبال بطری‌های تیره باشید. اسید اسکوربیک در معرض نور یا هوا تجزیه می‌شود بنابراین بطری‌های شیشه‌ای تیره به حفظ اثر و ثبات آن کمک می‌کند.

اگر دوست دارید نوشابه موردعلاقه خود را به همراه تنقلات میل کنید، باید این مقاله را تا انتها بخوانید. نوشابه‌ها یا نوشیدنی‌های سرد اغلب کالری خالی نامیده می‌شوند زیرا هیچ فایده‌ای برای بدن ندارند و در عوض به چندین طریق به آن آسیب می‌رسانند. از افزایش وزن گرفته تا قرار گرفتن در معرض خطر ابتلا به دیابت. نوشابه‌ها معمولاً از 90 درصد آب، 9 تا 10 درصد شکر و یک درصد مواد رنگی، اسیدهای خوراکی، گازکربنیک، اسانس، مواد نگه‌دارنده و برخی افزودنی‌های شیمیایی تشکیل‌شده‌اند. نوشابه‌ها حاوی کافئین، گاز کربن دی‌اکسید، اسید فسفریک و شکر هستند. در این مقاله می‌خواهیم در مورد ترکیبات انواع نوشابه‌ها صحبت کنیم.

ترکیبات نوشابه انرژی‌زا

همان‌طور که از نام این نوشیدنی پیدا است، به نوشابه‌ای که خاصیت انرژی بخشی داشته باشد نوشابه انرژی‌زا گفته می‌شود که معمولاً افراد و بیشتر جوانان و ورزشکاران زمانی که به انرژی بیشتری نیاز دارند از آن استفاده می‌کنند.

ترکیبات نوشابه انرژی‌زا شامل کافئین، شکر، عصاره‌ی گیاهان علفی، ویتامین‌های گروه ب، اسیدهای آمینه، نگه‌دارنده‌ها و اسیدهای آلی و سایر ترکیبات می‌شود. ترکیبات نوشابه انرژی‌زا باید باعث بالا رفتن عملکرد فیزیولوژیکی و مغزی شوند. همچنین باید موجب تقویت تمرکز و جلوگیری از خستگی شوند. معمولاً این تقویت به دلیل وجود کافئین و قند در نوشابه انرژی‌زا است. در ادامه درباره برخی ترکیبات این نوشیدنی صحبت کرده‌ایم:

• کافئین: یکی از ترکیبات اصلی نوشابه‌های انرژی‌زا کافئین است. شما با خواندن برچسب محصولات می‌توانید از میزان کافئین آن‌ها مطلع شوید. در صورت بالا بودن کافئین برخی نوشابه‌ها در مصرف آن‌ها احتیاط کنید.
• شکر: همان‌طور که گفتیم برای تأمین انرژی و شیرین کردن این نوشابه‌ها از گلوکز و ساکاروز استفاده می‌شود. در برخی از آن‌ها نیز که کالری کمتری دارند از شیرین‌کننده‌های دیگر مانند استویا به‌جای شکر بهره می‌برند.
• عصاره گیاهان علفی: برخی از گیاهان علفی به دلیل داشتن کافئین، اسیدآمینه و اثر درمانی در نوشابه‌های انرژی‌زا مورداستفاده قرار می‌گیرند. از آن‌گونه گیاهان می‌توان به گوارانا، جینسنگ و یرباماته اشاره کرد.
• ویتامین‌های گروه ب: ویتامین‌های گروه ب که در آب محلول هستند و مقدار اضافی آن‌ها از بدن دفع می‌شوند در نوشابه‌های انرژی‌زا استفاده می‌شوند. ویتامین ب 1، ب 2، ب 3، ب 6 و ب 12 از این جمله ویتامین‌ها هستند که به کار گرفته می‌شوند.

ترکیبات نوشابه کوکاکولا

یکی از معروف‌ترین برندها بعد از اپل و گوگل، نام تجاری کوکاکولا است. این نام همیشه ترکیبات و فرمول ساخت خود را مخفی کرده است. در نوشابه کوکاکولا همان‌طور که در نام آن آمده است از پودر دانه‌های کولا استفاده می‌شود.

پودر کولا به نوشابه طعم می‌دهد و رنگ این نوشابه به دلیل رنگ‌دانه‌های کولا است. همچنین در نوشابه‌های کوکاکولا از کافئین، تئوبرومین و درصدی تانن استفاده می‌شود. برای رفع خستگی در این نوشابه از کافئین استفاده می‌شود که میزان آن در یک لیوان نوشابه به‌اندازه کافئین یک لیوان چای غلیظ است.

ترکیبات نوشابه زرد

همان‌طور که متوجه شدید ترکیبات اصلی همه نوشابه‌ها آب، شکر، گازکربنیک، مواد نگه‌دارنده و عصاره هستند. این عصاره است که در هر نوع نوشابه متفاوت است. یکی از مضرترین نوشابه‌ها نوشابه زرد است که در آن از عصاره و رنگ مصنوعی استفاده می‌شود. به رنگی که در نوشابه زرد یا پرتغالی استفاده می‌شود، سانسویل نو-کالمهگزین گفته می‌شود.

ترکیبات نوشابه سفید

در نوشابه سفید یا بی‌رنگ از رنگ مصنوعی استفاده نمی‌شود و تنها از آب گازدار و عصاره لیمو تشکیل‌شده است. به همین دلیل است که آن را بی‌ضررترین نوع نوشابه می‌دانند.

عوارض نوشابه

امروزه دیگر همه افراد از عوارض نوشابه آگاهی دارند و می‌دانند که این نوشیدنی گازدار و پرطرفدار نه‌تنها برای بدن فایده‌ای ندارد بلکه ضرر هم می‌رساند. از خطرهایی که نوشابه برای مصرف‌کنندگان خود دارد می‌توان به کاهش عملکرد کلیه، ابتلا به دیابت، خشکی بدن، سرطان، چاقی و … اشاره کرد. در اینجا برخی از عوارض جانبی نوشیدن منظم نوشابه‌ها آورده شده است.

افزایش وزن

بد نیست بدانید که نوشیدنی‌های سرد باعث افزایش وزن می‌شوند. نوشابه سرشار از شکر است که باعث می‌شود به‌سرعت وزن خود را افزایش دهید. یک قوطی معمولی کوکاکولا حاوی 8 قاشق غذاخوری شکر است.

نوشیدنی‌های سرد ممکن است شما را سیر کنند اما معده شما را پر نمی‌کنند. آن‌ها ممکن است احساس گرسنگی را برای مدتی سرکوب کنند اما درنهایت می‌توانند اشتهای شما را بیشتر کنند.

کبد چرب

شکر تصفیه‌شده دارای دو ترکیب اصلی گلوکز و فروکتوز است. گلوکز به‌راحتی توسط سلول‌های بدن متابولیزه می‌شود درحالی‌که فروکتوز فقط توسط کبد متابولیزه می‌شود. فروکتوز اضافی ارائه‌شده توسط نوشابه‌ها می‌تواند باعث اضافه‌بار شود.

به دلیل این اضافه‌بار، کبد فروکتوز را به چربی تبدیل می‌کند که روی کبد رسوب می‌کند. این موضوع می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان به بیماری کبد چرب تبدیل شود که می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

دیابت

وظیفه اصلی هورمون انسولین این است که گلوکز را از جریان خون به سلول‌های شما منتقل کند. به دلیل مصرف منظم قند به شکل نوشابه، سلول‌های شما ممکن ست در برابر اثرات انسولین مقاوم شوند.

به همین دلیل لوزالمعده انسولین بیشتری تولید می‌کند که باعث افزایش انسولین در خون می‌شود. ازآنجاکه نوشابه‌های گازدار سرشار از قند هستند، یک واقعیت شناخته‌شده است که مصرف بیش‌ازحد فروکتوز می‌تواند منجر به مقاومت به انسولین شود؛ بنابراین مصرف زیاد نوشابه‌ها می‌تواند باعث دیابت نوع 2 شود.

کالری خالی

نوشیدنی‌های سرد فقط کالری خالی و بدون مواد معدنی یا مواد مغذی هستند. یک بطری نوشابه معمولی شما حدود 150 الی 200 کالری دارد که فقط قند و کالری را برای شما فراهم می‌کند. همان‌طور که شکر باعث آزاد شدن دوپامین در بدن شما می‌شود و شما را سیر می‌کند، باگذشت زمان می‌تواند کاملاً اعتیادآور باشد.

پوسیدگی دندان

نوشابه‌ها برای دندان‌های شما وحشتناک هستند و می‌توانند آن‌ها را مستعد پوسیدگی کنند. نوشابه‌ها حاوی اسید فسفریک و اسیدکربنیک هستند که می‌توانند مینای دندان را در درازمدت خراب کند. اسید همراه با شکر محیط مناسبی را برای رشد باکتری‌ها در دهان شما آماده می‌کند که می‌تواند باعث ایجاد حفره شود.

کاربردهای نوشابه

تا اینجا در ارتباط با عوارض نوشابه صحبت کردیم. بااینکه این نوشیدنی بسیار پرطرفدار است اما باوجود ضررها و عوارضی ازجمله چاقی، دیابت، پوسیدگی دندان و … تعداد افراد محدودی از آن برای نوشیدن استفاده می‌کنند و بسیاری از مردم این نوشیدنی را از سبد غذایی خود حذف کرده‌اند.

بااین‌حال اگر بدانید نوشابه غیر از مصرف خوراکی کاربردهای دیگری نیز دارد بازهم آن را به سبد خرید خود اضافه خواهید کرد. در ادامه چند کاربرد دیگر این نوشیدنی را آورده‌ایم:

از بین بردن لکه لباس

برخی از لکه‌های چربی روی لباس آن‌قدر مقاوم هستند که بعد از چند بار شستشو نیز کاملاً از بین نمی‌روند. جالب است که بدانید نوشابه به‌راحتی می‌تواند از بین برنده لکه‌های چربی روی لباس‌های شما باشد.

کافی است قبل از شستشوی معمولی لباس‌ها، به مخزن لباسشویی یک لیوان نوشابه اضافه کنید و شستشو را با آن انجام دهید. اسیدکربنیک و اسید فسفریک موجود در نوشابه به از بین بردن لکه‌های چربی کمک خواهند کرد.

از بین بردن زنگ‌زدگی

به دلیل وجود اسیدها در نوشابه این مایع گازدار ماده خوبی برای از بین بردن زنگ‌زدگی است. ازجمله این اسیدها می‌توان به اسید فسفریک اشاره کرد که تأثیر زیادی در شل شدگی زنگ روی فلزات دارد. شی‌ء زنگ‌زده را با نوشابه آغشته کنید. از این روش می‌توانید برای از بین بردن زنگ‌زدگی سکه، کلید، قفل و ابزار استفاده کنید.

تمیز کردن توالت

بله درست می‌خوانید. تمیز کردن توالت با نوشابه به‌راحتی انجام‌پذیر است. یکی از مزیت‌های این کار این است که از شر بخارهای شیمیایی شوینده‌های قوی راحت می‌شود. رسوبات تشکیل‌شده در کاسه توالت ممکن است به‌راحتی پاک نشوند. اسید سیتریک، اسید فسفریک و اسیدکربنیک این رسوبات را تجزیه خواهد کرد.

از بین بردن بوی بد

یکی از کاربردهای جالب نوشابه از بین بردن بوی بد هم می‌تواند باشد. با ریختن نوشابه در مکانی که بوی بد از آن خارج می‌شود، می‌توانید بوی بد را از بین ببرید. به‌عنوان‌مثال، اگر یخچال شما بوی انواع مواد غذایی داخل خود را گرفته است، کافی است که در یک نوشابه را باز گذاشته و در یخچال قرار دهید. علاوه بر آن جالب است که بدانید برای از بین بردن بوی بدن هم می‌توان از نوشابه استفاده کرد. باید این نوشیدنی را به آب وان حمام خود اضافه کنید.

تمیز کردن و شستن ظروف

همان‌طور که گفته شد وجود اسیدها در نوشابه به از بین بردن لکه کمک می‌کنند. از این مزیت در از بین بردن لکه چربی روی ظروف نیز می‌توان استفاده کرد. باید نوشابه را در ظرف سوخته یا حاوی لکه بریزید و آن را روی شعله گرم‌کنید. مواد شیمیایی که در نوشابه وجود دارند، دود و سوختگی را از بین خواهند برد.

سخن پایانی

در این مقاله در ارتباط با نوشیدنی پرطرفداری صحبت کردیم که چندان برای بدن فایده‌ای ندارد. ازآنجایی‌که میزان مصرف نوشابه در میان مردم ازجمله ایرانیان زیاد شده، بهتر است مصرف‌کنندگان از ترکیبات این نوشیدنی آگاه باشند. وجود کافئین در نوشابه می‌تواند در مصرف‌کنندگان ایجاد وابستگی کند زیرا این کافئین نسبت به کافئین موجود در چای و قهوه سریع‌تر جذب بدن می‌شود.

در مورد انواع نوشابه نیز نمی‌توان گفت کدام نوع بهتر است زیرا همه آن‌ها برای بدن مضر هستند اما نوشابه زرد به دلیل وجود رنگ مصنوعی در خود، ضرر بیشتری دارد. از طرفی نیز نوشابه کوکاکولا و سیاه، برای رنگ دهی از کارامل و قند سوخته استفاده کرده است که بازهم برای بدن عوارض دیگری را ایجاد می‌کند. نوشابه سفید یا بی‌رنگ دراین‌بین این نوع ضررها را ندارد زیرا از آب گازدار و عصاره لیمو تشکیل‌شده است. درنتیجه این اطلاعات، بهتر است در انتخاب نوشیدنی خود بیشتر دقت کنید.

اسید فسفریک به دلیل کاربردهای فوق‌العاده‌ای که در صنایع مختلف دارد توجه زیادی را در حوزه عملیات پتروشیمی، تولیدات دارویی، صنایع غذایی، شوینده‌ها، حشره‌کش‌ها و کودهای کشاورزی به خود جلب کرده است. به‌طورکلی دو روش اساسی در استفاده تجاری برای تولید اسید فسفریک وجود دارد؛ فرآیندهای حرارتی و مرطوب. در این بخش از وب‌سایت زکیه تجارت قرار است در ارتباط با خالص سازی اسید فسفریک صحبت کنیم. تا پایان این مطلب همچنان با ما باشید.

فرآیندهای حرارتی یا مرطوب؟

به‌طورکلی دو روش اساسی در استفاده تجاری برای تولید اسید فسفریک وجود دارد؛ فرآیندهای حرارتی و مرطوب. فرآیند حرارتی یک اسید خالص با مصرف انرژی زیاد تولید می‌کند، درحالی‌که فرآیند مرطوب اقتصادی است و در همه جای دنیا انجام می‌شود. بااین‌وجود، اسید فسفریک تولیدشده از هر دو روش حاوی انواع ناخالصی‌ها است که می‌تواند بر کمیت و کیفیت محصول تأثیر بگذارد؛ بنابراین برای حذف کارآمد و کاهش ناخالصی‌ها به زیر سطوح نظارتی قابل‌قبول، نه‌تنها مطالعات مناسب، بلکه استفاده و توسعه تکنیک‌ها و فن‌آوری‌های مختلف جدید موردنیاز است. برای این منظور برخی از روش‌های انتخابی رایج مانند استخراج، تبلور، تغلیظ، افزودن مواد افزودنی و غیره موردبررسی قرارگرفته‌اند.

اهمیت خالص سازی اسید فسفریک

برای خالص سازی اسید فسفریک روش‌های مختلفی به کار می‌رود. ما در این بخش از وب‌سایت زکیه تجارت به برخی از این روش‌ها پرداخته‌ایم. ازآنجایی‌که اسید فسفریک یک اکسی اسید ضعیف است، نسبت به درجه خلوص آن، کاربردهای صنعتی مختلفی دارد؛ بنابراین درجه خلوص اسید فسفریک اهمیت زیادی دارد. این ماده حاوی ناخالصی‌های زیادی ازجمله کلسیم، آهن، آلومینیوم، فلوئور، اورانیوم و … است که هرکدام باید با اجرای فرآیندهای کارآمد تصفیه شوند.

روش‌های خالص سازی

روشی که برای خالص سازی اسید فسفریک معمولاً استفاده می‌شود، شامل لخته سازی، شفاف‌سازی، رنگ‌بری با زغال، رسوب‌گیری با سولفات، صاف کردن‌های پی‌درپی، استخراج حلال و مبادله یون برای تولید اسید فسفریک خالص است. حذف فلوئورید نیز با گرم کردن در شرایط ویژه در اتوکلاو، رسوب دادن به شکل فلوئورید کلسیم و روش‌های گوناگون دیگر صورت می‌گیرد.

اولین مرحله خالص سازی، لخته سازی

جداسازی مواد جامد از اسید فسفریک خوراکی اولین مرحله برای خالص سازی است. 7 تا 15 درصد از وزن اسید فسفریک را معمولاً این مواد جامد تشکیل داده‌اند. گرم کردن تا دمای معین و سپس خنک کردن و سانتریفیوژ کردن یکی از روش‌ها است. دومین روش استفاده از روش برینش عمل شفاف‌سازی است که با استفاده از مواد شفاف کننده مناسب انجام می‌گیرد. در روش جدیدتری نیز با افزودن آهک به اسید فسفریک، برای رسوب دادن یون‌های سولفات و فلوئور و صاف کردن غشایی استفاده می‌شود و اسید بسیار شفاف به دست می‌آید.

استفاده از کربن فعال

طبق تحقیقات و مشاهدات از کربن فعال نیز برای شفاف‌سازی و خالص سازی اسید فسفریک استفاده می‌شود. هر نوع کربن فعال موجود در بازار می‌تواند برای این روش مؤثر باشد. از کربن فعال قبل از استفاده به‌عنوان شفاف ساز با یک اسید معدنی قوی مانند اسیدسولفوریک، اسید نیتریک یا اسیدکلریدریک استفاده می‌شود.

روش فیزیکوشیمیایی

برای حذف ناخالصی‌های دیگر مانند آرسنیک، سرب، کادمیم فلوئور و سولفات از روش‌های فیزیکوشیمیایی استفاده می‌شود؛ زیرا بعد از روش‌های بالا هنوز هم برخی از ناخالصی‌های گفته‌شده در اسید فسفریک وجود دارند. در این روش‌های فیزیکوشیمیایی با ایجاد شرایط فیزیکی ویژه ازنظر گرما، فشار و همچنین افزودن مواد شیمیایی ویژه می‌توان خالص سازی اسید فسفریک را انجام داد.

حذف سرب و آرسنیک

با عبور گاز H₂S به‌طور مستقیم از درون محلول اسید یا اضافه کردن H₂S می‌توان سرب و آرسنیک را حذف کرد. این فرآیند موجب رسوب هر دو ماده یادشده خواهد شد. اسید استیک را نیز می‌توان با تقطیر جدا کرد.

حذف فلوئور

در اسید فسفریک خوراکی میزان یون فلوئور باید بسیار اندک باشد. به همین دلیل است که حذف آن برای ما اهمیت زیادی دارد. با افزودن پودر سیلیس کلوئیدی به میزان 0.3 تا 1.2 درصد وزنی نسبت به اسید می‌توان این حذف را انجام داد. لجن به‌دست‌آمده تا نقطه‌جوش گرم و غلظت اسید با افزودن آب تا حدود 2 درصد ثابت نگه‌داشته می‌شود. بعد از نیم ساعت جوشاندن ملول صاف می‌گردد.

نتیجه‌گیری

همان‌طور که در این مطلب از وب‌سایت زکیه تجارت گفتیم متداول‌ترین روش خالص سازی اسید فسفریک فرآیند مرطوب است که طی آن اسید فسفریک بسیار ناخالص به‌دست‌آمده از سنگ معدن فسفات به اسید فسفریک خوراکی 85 درصد تبدیل می‌شود. روش‌های یادشده به خالص سازی اسید فسفریک کمک می‌کنند و همچنین در آخر می‌توان اضافه کرد که با افزودن مقدار بسیار کمی محلول Na₂S باقی ناخالصی‌ها کاهش می‌یابند.

سوربات پتاسیم یک نگه‌دارنده غذایی است که معمولاً در صنعت پخت برای جلوگیری از کپک، مخمر و میکروب‌ها استفاده می‌شود. غالباً در کیک‌ها و شیرینی‌ها، شربت‌های نوشیدنی، پنیر، میوه‌های خشک، مارگارین و … در غلظت‌های بسته به کاربرد خاص استفاده می‌شود. این ماده از ترکیب هیدروکسید پتاسیم و اسید سوربیک برای ایجاد نمک پتاسیم تولید می‌شود. معمولاً در محصولات مخلوط شیمیایی از سوربات پتاسیم در سطح 0.03 تا 0.4 درصد از وزن خمیر استفاده می‌شود. سوربات پتاسیم به دلیل اثرات بدی که روی سلول‌های مخمر دارد می‌تواند حجم نان را کاهش دهد و خمیر چسبناکی تولید کند که پردازش آن دشوار است؛ بنابراین برای پخت نان مناسب نیست اما در کیک‌ها استفاده می‌شود. در این مطلب به بررسی میزان مصرف سوربات پتاسیم در کیک پرداخته‌ایم.

کاربرد سوربات پتاسیم

استفاده از اسانس‌های گیاهی به‌عنوان نگه‌دارنده طبیعی به دلایل مختلف توجه همگان را به خود جلب کرده است. ازجمله این دلایل می‌توان به اثرات سو نگه‌دارنده‌های شیمیایی و نگرش منفی مصرف‌کننده‌ها اشاره کرد.

سوربات پتاسیم دارای خاصیت کمی اسیدی است و رشد میکروب‌هایی مانند باکتری، قارچ و کپک را ممنوع کرده و ماندگاری مواد غذایی و لوازم‌آرایشی را افزایش می‌دهد. موارد استفاده عبارت‌اند از:

• به‌عنوان نگه‌دارنده شراب: سوربات پتاسیم معمولاً در طول فرآیند تخمیر به شراب اضافه می‌شود تا از خراب شدن آن جلوگیری شود، طعم شراب را حفظ کرده و از رشد مخمر و کپک محافظت کند.
• به‌عنوان نگه‌دارنده در مراقبت‌های شخصی و محصولات آرایشی: شامپوها، نرم‌کننده‌ها، کرم‌های مایع و کانسیلرهای مایع اغلب حاوی سوربات پتاسیم هستند که به جلوگیری از تجزیه محصولات کمک می‌کند.
• به‌عنوان نگه‌دارنده مواد غذایی: سوربات پتاسیم برای جلوگیری از رشد کپک، باکتری‌ها و قارچ‌ها در پنیر، میوه، محصولات پخته، محصولات گوشتی خشک، نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های میوه‌ای و ژله‌ها استفاده می‌شود. بیشتر در محصولات غذایی که در دمای اتاق ذخیره می‌شوند یافت می‌شود. علاوه بر این، محصولات مکمل غذایی گیاهی به‌طورکلی حاوی سوربات پتاسیم هستند که برای جلوگیری از کپک و میکروب‌ها و افزایش ماندگاری عمل می‌کند.

نتیجه‌گیری

میزان مصرف سوربات پتاسیم در هر کیلوگرم کیک 1.0 گرم است. در شرایطی که ماندگاری میکروبی محصولات کیک ناکافی است معمول است که یک مهارکننده قالب مناسب برای افزودن به اثر فعالیت آب محصول اضافه کنیم. مهارکننده‌های رایج کپک عبارت‌اند از اسید سوربیک و نمک‌های آن به‌عنوان‌مثال سوربات پتاسیم. سطوح افزودنی با توجه به شرایط ماندگاری متفاوت است و محدودیت‌های بالایی توسط قانون کنترل می‌شود. در عمل سطوح بالای افزودنی منجر به تغییر طعم محصول می‌شود که ممکن است محصول را برای مصرف‌کنندگان غیرقابل‌قبول کند. به دلیل تأثیر سوربات پتاسیم بر سلول‌های مخمر، نگه‌دارنده غذا برای پخت نان مناسب نیست.