سیتریک اسید یا سیترات، یک اسید آلی است که در همه میوه‌ها وجود دارد، به‌ویژه در مرکبات که برای تهیه آب‌میوه استفاده می‌شود. بسته به نوع میوه و استفاده از افزودنی‌ها، میزان اسید سیتریک در میوه‌ها متفاوت است. سازمان غذا و داروی آمریکا اسید سیتریک را یک اسید طبیعی بی‌خطر در رژیم غذایی می‌داند. FDA گزارش می‌دهد که مصرف 500 میلی‌گرم اسید سیتریک در روز هیچ اثر مضری ندارد. در این مطلب می‌خواهیم میزان اسید سیتریک موجود در مرکبات را بررسی کنیم. تا پایان مطلب با ما همراه باشید.
میزان اسید سیتریک به چه عواملی بستگی دارد؟
میزان اسید سیتریک موجود در مرکبات به عوامل مختلفی بستگی دارد. وقتی میوه‌هایی مانند پرتقال در اواخر فصل چیده می‌شوند، غلظت اسید سیتریک کمتر از میوه‌هایی است که زودتر چیده شده‌اند.
شیوه‌های فرهنگی مانند مقدار آب و کود درخت در طول فصل رشد، بر میزان اسید سیتریک نیز تأثیر می‌گذارد. به‌عنوان‌مثال، هنگامی‌که به درختان کودهای حاوی نیتروژن زیاد داده شود، میزان اسید میوه آن کمتر خواهد بود.
دما همچنین بر میزان اسید سیتریک تأثیر می‌گذارد. وقتی مرکبات در مکان‌هایی که شب‌های خنک‌تری دارند رشد می‌کنند، میزان اسید سیتریک آن‌ها بیشتر از میوه‌هایی است که در مناطق گرمسیری پرورش داده می‌شوند. لیموترش بیشترین میزان اسید سیتریک را در مرکبات دارد.
اسید سیتریک در نوشیدنی‌ها
اگر بخواهیم اسید سیتریک را معرفی کنیم باید بگوییم عامل این است که در هنگام مزه کردن آب‌لیمو لب‌های شما جمع می‌شوند. طعم ترش از اسید سیتریک موجود در میوه ناشی می‌شود.
میوه‌هایی مانند لیمو، پرتقال و گریپ‌فروت دارای بالاترین غلظت اسید سیتریک هستند که به آب‌میوه‌های تهیه‌شده از این میوه‌ها طعم ترشی می‌دهد. اسید سیتریک اضافه‌شده به نوشیدنی‌های آب‌میوه نیز طعم ترش را افزایش می‌دهد و رنگ آب را حفظ می‌کند. در بسیاری از نوشیدنی‌ها اسید سیتریک نقش بسزایی دارد.
از این اسید برای طعم دهندگی به نوشیدنی‌ها استفاده می‌شود. علاوه بر آن این اسید به‌عنوان یک ماده نگهدارنده نیز کاربرد دارد. این اسید در نوشابه معمولاً به علت خاصیت نگه‌دارندگی استفاده می‌شود. در آب‌لیمو و آب‌پرتقال بیشترین میزان اسید سیتریک وجود دارد. برخی از چای‌های سبز، آب‌های طعم دار و همچنین قهوه نیز دارای اسید سیتریک هستند.
مقدار اسید سیتریک موجود در پرتقال
طبق تحقیقات انجام‌شده آب‌پرتقال تازه یا آب‌پرتقال از کنسانتره حاوی حدود 0.25 گرم اسید سیتریک در هر اونس آب‌میوه است. آب گریپ‌فروت حاوی 0.0068 گرم در هر اونس است. اسید سیتریک موجود در پرتقال نسب به لیمو کمتر و حدود 2 درصد است. مصرف آب‌پرتقال به دلیل اسیدهای موجود در آن به مقابله با استرس کمک خواهد کرد. همچنین دشمن سرطان است و از عفونت‌های ویروسی پیشگیری می‌کند.
مقدار اسید سیتریک موجود در آب‌لیمو
بیشترین غلظت اسید سیتریک در آب‌لیمو با 1.44 گرم در هر اونس آب وجود دارد. به‌طورکلی میتوان گفت میزان اسید سیتریک در آب‌لیمو به‌طور میانگین 5 تا 6 درصد است. این میزان در لیموی خشک تا 8 درصد نیز می‌رسد.
مقدار اسید سیتریک موجود در لیموناد تجاری به‌طور گسترده از 0.03 تا 0.22 گرم در هر اونس متفاوت است. میتوان گفت هر نصف قاشق چای‌خوری اسید سیتریک معادل با حدود 8/1 فنجان آب‌لیمو است؛ بنابراین میتوان از این دو به‌جای هم نیز استفاده کرد. از اسید سیتریک موجود در آب‌لیمو برای درمان سنگ کلیه و جلوگیری از ایجاد سنگ، مرگ سلول‌های سرطانی، سلامتی بارداری، سلامت پوست و کاهش وزن، درمان بیماری کبد استفاده می‌شود.
افزایش انرژی
اسید سیتریک موجود در آب هیچ ارزش غذایی ندارد اما برای متابولیسم شما ضروری است. اسید سیتریک در تبدیل انرژی به سلول‌های شما با تبدیل کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و اسیدهای چرب به آب و دی‌اکسید کربن بسیار مهم است. این فرایند به‌عنوان چرخه اسید سیتریک شناخته می‌شود.
در حد اعتدال بنوشید
هنگام نوشیدن آب‌میوه‌های حاوی اسید سیتریک، اعتدال کلید اصلی است. اسید سیتریک بیش‌ازحد به دلیل PH پایین می‌تواند باعث فرسایش مینای دندان شود. به همین دلیل است که به استفاده از نی در هنگام نوشیدن آن توصیه می‌شود.
اگر مستعد زخم‌های پوستی هستید، نوشیدن بیش‌ازحد آب حاوی اسید سیتریک می‌تواند باعث شیوع بیماری شود. مقدار زیاد این اسید می‌تواند موجب ریفلاکس معده یا دل‌درد شود.
سخن پایانی
اسید سیتریک ماده‌ای مفید در مرکبات است که همان‌طور در این مقاله و مقالات دیگر خواندیم دارای فواید زیادی است. البته گفته شد که در استفاده از آن نیز باید اعتدال رعایت شود. این ماده علاوه بر کاربردهای غذایی، کاربردهای دیگری نیز دارد. به همین دلیل است که یک ماده پرکاربرد صنعتی است. به‌عنوان‌مثال علاوه بر نوشیدنی‌ها از اسید سیتریک در سلامت پوست و مو و همچنین محصولات زیبایی و آرایشی استفاده می‌شود.