دکستروز در حقیقت نوعی قند است که در شاخه قندهای ساده قرار میگیرد در حقیقت این قند بهصورت پایه از ذرت به وجود میآید. گلوکز نیز یکی دیگر از قندهای ساده است که در خون انسان وجود دارد. دکستروز و گلوکز بهلحاظ ساختار شیمیایی با یکدیگر یکسان هستند. از قند دکستروز در علم پزشکی نیز میتوان استفاده کرد.معمولاً از این قند ساده در علم پزشکی برای بالا بردن سطح قند خون استفاده میشود. به صورتی که دکستروز را در محلولهای مخصوصی که درون ورید بیمار تزریق میشود حل میکنیم. البته باید توجه داشت که این محلول تداخلی با دکستروز نداشته باشد.
دکستروز
همانطوریکه پیشتر گفتیم دکستروز یک قند ساده است. از دیگر قندهای ساده میتوانیم به گلوکز، فروکتوز و گالاکتوز اشاره کنیم. این قندهای ساده معمولاً از لحاظ ارزش غذایی خیلی در سطح بالایی قرار نمیگیرند اما میتوانند در مدت زمانی بسیار کوتاه میزان قند خون را افزایش بدهند. موادی مانند ماکارونی سفید، شکر و یا حتی عسل حاوی قندهای ساده هستند.
پودر دکستروز مونوهیدرات
درحقیقت دکستروز صورت دیگری از گلوکز است. که بهعلت ساده بودن میتواند در جریان خون بهسرعت جذب شود نام دیگر پودر دکستروز که ما معمولاً با آن میشناسیم اش شکر انگور است. پودر کربوهیدرات مونوساکارید دکستروز به صورت تصفیه شده عرضه میشود و کیفیت قابل توجهی دارد.
کاربرد پودر دکستروز مونوهیدرات
پودر دکستروز علاوهبر بالا بردن سطح قند خون و افزایش میزان گلیکوژن میتواند به جذب بهتر و سریعتر سایر مواد مغذی بدن کمک کند. برای تهیهی مواد غذایی مختلفی مانند کیک، کوکتل شیک، آبمیوه و حتی نوشیدنی میتوان بهجای شکر از پودر دکستروز استفاده کرد. اگر در صنعت بستنی سازی از دکستروز استفاده کنید علاوهبر خاصیت قندی آن به جهت جلوگیری از تبلور بستنی نیز میباشد.
انواع مختلفی از نوشیدنیهای انرژیزا که به واسطه دکستروز ساخته میشوند وجود دارد که میتواند به کمک ورزشکاران بیاید و انرژی ازدسترفته را به آنها بازگرداند. بهعلت سرعت جذب بالایی که دکستروز دارد میتوان بلافاصله بعد از ورزش برای بازیابی انرژی و عضلات از آن استفاده کرد. دکستروز خشک نیز یک ماده سرشار از کربوهیدرات است که میتواند به کمک انواع قرصهای خوراکی مکملهای غذایی و یا قرصهای جویدنی بیاید و سرعت جذب آنها را بالا ببرد.
تفاوت دکستروز مونوهیدرات و دکستروز خشک
کربوهیدرات دکستروز از ماده پایه ذرت به وجود میآید. فرآیند تشکیل دکستروز از ذرت به این صورت است که ذرت را به واسطه فرایندهای مختلف اسیدی، آنزیمی و یا حرارت دادن بهصورت کامل هیدرولیز میکنند و به دکستروز دست مییابند. تفاوت اصلی دکستروز خشک و دکستروز مونوهیدرات در ظاهر آنهاست.
دکستروز خشک معمولاً بهصورت بلوری است که طعم شیرینی دارد. اما دکستروز مونوهیدرات که آن را با نام دکستروز آبدار نیز میشناسیم حاوی میزان نه درصد آب میباشد. این پودر دکستروز مونوهیدرات کریستالی معمولا بدون بو است و رنگ آن نیز سفید است. بیشترین کاربرد دکستروزها مربوط به دکستروز مونوهیدرات است.
عوراض پودر دکستروز مونوهیدرات
درست است که دکستروز خواص بسیار زیادی دارد و بهعنوان یک دارو برای بدن استفاده میشود، اما میدانیم که هر ماده مفیدی نیز میزان مصرف مشخصی دارد و نباید از آن میزان تجاوز کنیم. پودر دکستروز مونو هیدرات نیز از این قاعده مستثنی نیست. مصرف بیشازحد دکستروز و یا استفاده نابجا و بدون دستور پزشک دکستروز میتواند باعث بالا رفتن بسیار زیاد سطح قند خون شود و همچنین با تجمع مایعات در بدن به ریهها آسیب جدی بزند. پس بهتر است پیش از مصرف پودر دکستروز مونوهیدرات با پزشک مشورت کنیم و از میزان مجاز مصرف تجاوز نکنیم. همچنین بهتر است پیش از مصرف این ماده با تمامی عوارض ناشی از آن و راه پیشگیری آسیب آشنا باشیم.
حسن ختام
در مقاله فوق دانستیم که دکستروز مادهای قندی است که در دستهی کربوهیدراتهای ساده قرار میگیرد. دکستروز به علت اینکه یک قند ساده است میتواند به سرعت جذب شده و قند خون را فورا بالا ببرد. البته این تنها خاصیت پودر دکستروز مونوهیدرات نیست بلکه میتوان آن را با مکملهای غذایی و انواع داروهای دیگر که با آن تداخل ندارند مصرف کرد تا روند جذب و اثرگذاری این داروها را سرعت بخشید.