اسید فسفریک مایع غلیظی است، بدون رنگ و بو، طعم تندی دارد و در آب و اتانول حل می‌شود، اسید فسفریک در بین اسیدها جزو پرکاربردترین و بیشترین میزان تولید در جهان را دارد. این اسید دارای دو نوع خوراکی و صنعتی است، نوع خوراکی آن گرانتر است چون کاربرد بیشتری دارد و برای مصرف خوراکی و بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما نوع صنعتی آن بیشتر برای مصارف کشاورزی و تولید کودهای شیمیایی مانند: دی آمونیوم فسفات، مونو آمونیوم فسفات و سوپر فسفات ها استفاده می‌شود. اسید فسفریک به دلیل خاصیت غیر سمی و اسیدی ملایم کاربردهای بسیاری دارد، به عنوان مثال از این اسید در مواد معطر، طعم دهنده های مواد غذایی، نوشیدنی ها، محصولات دندانپزشکی، آرایشی، محصولات مراقبت از پوست، مواد دارویی، کودهای شیمیایی و … استفاده می‌شود که در این مقاله قصد داریم به نقش اسید فسفریک در کشاورزی بپردازیم، با تا انتها همراه باشید.
چرا از اسید فسفریک در کشاورزی استفاده می‌کنند؟
اسید فسفریک یک ماده شیمیایی مغذی برای رشد و تقویت گیاهان است که کودهای فسفر به صورت مایع و پودری در دسترس هستند. فسفر از مرحله گیاهچه تا مرحله بلوغ برای گیاه نیاز است و باعث تقویت ریشه ها می‌شود که تاثیر قابل توجهی در کیفیت محصول دارد، فسفر مواد مغذی گیاهی در خاک است، این ماده تشکیل دهنده سلول های گیاهی است و برای تقسیم سلولی و رشد گیاه ضروری است به همین دلیل برای رشد بهتر نهال ها و گیاهان بسیار حیاتی خواهد بود.
کود، غذایی ضروری برای رشد و حفظ گیاهان است. از اسید فسفریک به عنوان کود در کشاورزی استفاده می‌شود که این ماده از ترکیب سه عنصر فسفر، اکسیژن و هیدروژن ساخته شده است.
بطوریکه حدود 90% از اسید فسفریک تولید شده در جهان برای ساخت کودهای شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که برای اصلاح کمبود فسفر در خاک لازم است. این ماده به طور عمده به سه نمک فسفات تبدیل می‌شود: سوپر فسفات سه گانه (TSP)، دی آمونیوم فسفات (DAP) و مونو آمونیوم فسفات (MAP) هستند که به عنوان کود مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اسید فسفریک در رشد و سلامت گیاهان چه تاثیری دارد؟
فسفر ماده‌ای حیاتی برای رشد و سلامت گیاهان است، برخی از خواص مفید فسفر برای رشد گیاهان که شامل موارد زیر است:
- باعث جذب و تبدیل انرژی خورشیدی به مواد مورد نیاز گیاه می‌شود.
- افزایش تولید دانه در گیاه
- باعث افزایش مقاومت گیاه در برابر عوامل مختلف می‌شود.
- برای انجام فتوسنتز در گیاه ضروری است.
- رشد ریشه گیاه را افزایش می‌دهد.
- انتقال انرژی در گیاه و افزایش گلدهی
- کمک به بالا رفتن استحکام ساقه و شاخه ها
- تولید مثل گیاه را افزایش می‌دهد.
- افزایش مقاومت گیاه در برابر آفت و بیماری
- باعث افزایش کیفیت محصول دهی گیاه و درشت شدن میوه ها می‌شود.
اسید فسفریک چه مزایایی برای خاک دارد؟
- کمک به اصلاح خاک
- کاهش شوری آب و خاک
- اصلاح آب آبیاری
- دارای قابلیت جذب و حلالیت بالا
- دارای پی اچ اسیدی
- کمک به آزادسازی فسفر تثبیت شده در خاک
- باعث کمک به آزادسازی عناصر ریز مغذی مانند: آهن، روی، منگنز و مس
- مصرف آسان و سریع
علائم کمبود فسفر در گیاهان:
- باعث کاهش رشد ریشه و شاخه گیاهان
- قرمز و بنفش شدن برگ گیاه
- کاهش گلدهی
- کاهش کیفیت و اندازه میوه ها
- کاهش استحکاک ساقه و شاخه
- باعث کاهش انبارداری محصولات
خطرات اسید فسفریک که باید در هنگام استفاده رعایت کنید:
- مراقب باشید بدن و پوست شما با اسید فسفریک تماس پیدا نکند چون برخورد این ماده با بدن انسان، باعث سوزش و سوختگی می‌شود.
- از بو کردن و استشمام این ماده خودداری کنید چون باعث تحریک بینی، گلو و شش ها می‌شود و همچنین می‌تواند موجب خفگی و سرفه شود.
- نباید اسید فسفریک با چشم شما برخورد کند چون باعث سوزش، تورم، قرمزی، درد، تاری دید و تحریک چشم ها می‌شود.
جمع بندی:
اسید فسفریک به دلیل اصلاح خاک و کاهش پی اچ خاک و تامین فسفر تاثیر بسیار زیادی در رشد و توسعه ریشه گیاه دارد. به همین دلیل یکی از بهترین منابع تامین فسفر برای گیاه که درصد جذب بالایی هم دارد، اسید فسفریک است.
بنابراین استفاده از اسید فسفریک در صنعت کشاورزی، یک گزینه و یک انتخاب عالی برای تقویت و حفظ سلامت گیاهان است که باعث دریافت محصولات بیشتر و باکیفیت می‌شود. در این مقاله به نقش اسید فسفریک در کشاورزی پرداختیم و فواید آن را برای رشد گیاهان با شما به اشتراک گذاشتیم، امیداواریم بتوانید از نکات ارزشمند این مقاله بهرهمند شوید.